Zapraszamy do środka mazurskiego lasu

To właśnie tam ukształtowała się w dużej mierze jego wrażliwość; to tam, dzięki ojcu leśniczemu, wniknął głęboko w mazurską przyrodę i także tam ma swe źródła światopogląd pisarza.

Warto zagłębić się również w Puszczę Piską, by poszukać miejsca po nieistniejącej od ponad siedemdziesięciu lat wiosce Sowiróg, w której toczy się akcja najwybitniejszej książki Wiecherta „Dzieci Jerominów”.

Ernst Wiechert (1887-1950) to jeden z najwybitniejszych pisarzy związanych z naszym regionem. Jego prozę można porównać z największymi dziełami literatury europejskiej. Urodził się w leśniczówce Piersławek na Mazurach.

Młody Wiechert wzrastał wśród lasów i jezior. Był mocno związany z Mazurami — krainą swojego dzieciństwa i młodości. Mazury były dla niego przestrzenią spotkań z przyrodą. Obcowanie z naturą ukształtowało światopogląd pisarza, a tym samym wpłynęło na jego twórczość, której owocem były m. in.13 powieści, 40 opowiadań i nowel, 4 sztuki teatralne. Choć był Niemcem, doszukał się korzeni romańskich i słowiańskich. Jego twórczość była bardzo ludzka, pełna miłości, gdyż wychowano go w duchu religijnym. Opisywał z sympatią Żydów, co nie przysporzyło mu popularności.

W 1938 roku został uwięziony przez cztery miesiące w niemieckim obozie koncentracyjnym Buchenwald. Do 1948 roku mieszkał w Niemczech, potem przeniósł się do Szwajcarii, gdzie po dwóch latach zmarł. Leśniczówka Piersławek, dom rodzinny mazurskiego pisarza Ernsta Wiecherta, zbudowana została w roku 1883 i nosiła wówczas nazwę Kleinort. Pięć lat później, 18 maja 1887 roku, urodził się w niej Ernst. Leśniczówka była służbowym mieszkaniem jego ojca Martina. Warto dodać, że rodzice Wiecherta — Martin i Henrietta (z domu Anders) byli osadnikami niemieckimi. Rodzina Wiechertów miała nie tylko niemieckie, ale także litewskie i francuskie, a z czasem również polskie korzenie.
W Piersławku, w budynku leśniczówki, działa muzeum Ernsta Wiecherta.

Można tam obejrzeć zdjęcia z życia pisarza i związane z nim pamiątki. Po wojnie leśniczówka zmieniła nazwę na Sosnówka (do roku 1967), obecnie jest to Piersławek. W 1995 roku rozpoczęto remont leśniczówki finansowany przez Lasy Państwowe. I tak od lipca 1996 roku, dzięki Towarzystwu Miłośników Twórczości Ernsta Wiecherta w Mrągowie, na terenie leśnictwa Piersławek, istnieje Leśna Izba Pamięci poświęcona pisarzowi. Ekspozycja przygotowana została przez nadleśnictwo Strzałowo i Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie.

Zawiera dzieła pisarza wydane m.in. w językach: niemieckim, angielskim oraz tłumaczenia polskie, a także liczne druki okolicznościowe, dokumenty i list pisarza. W zbiorach muzeum znajdują się również listy do Blanche Gaudenz, która była przyjaciółką Wiecherta, zdjęcia, tabliczka grafitowa, która prawdopodobnie należała do Wiechertów. Skórzany portfel, który prawdopodobnie podarował ojcu, a także akt zgonu Ernsta Wiecherta, który przywiózł pilot wycieczek ze Szwajcarii.

Reprodukowane fotografie i portret olejny pisarza, zegar ścienny z namalowanym wokół cyferblatu mazurskim pejzażem, który został odnaleziony na strychu leśniczówki. Wokół domu rosną klony i ogromny kasztan, które pamiętają pisarza. Na ścianie budynku znajdują się dwie tablice pamiątkowe. Jedna dla upamiętnienia 100., druga — 110. rocznicy urodzin pisarza.

Przy leśniczówce Piersławek znajdują się ławy i stoliki, a także miejsce na ognisko. W pobliżu leśniczówki przebiegają ścieżki edukacyjne, na których nierzadko można spotkać zwierzęta. W sezonie zagląda tu sporo turystów, głównie niemieckich, kustosz włącza kasetę w języku niemieckim oraz w języku polskim, zawierającą informacje o pisarzu, jego dziełach i samej wystawie.

oprac. Elżbieta Żywczyk

W Puszczy Piskiej, nad Jeziorem Nidzkim, niedaleko wsi Jaśkowo, leży Sowiróg. A raczej to, co po nim pozostało: wystające z bagien resztki fundamentów. Saga autorstwa Ernsta Wiecherta „Dzieci Jerominów” rozgrywa się na Mazurach. Ludzie mieszkający w Sowirogu kochają wolność i las, są dobrymi chrześcijanami. Kiedy i tu w styczniu 1945 roku wkroczyli Rosjanie, zaciekawieni wyglądem przybyszów mieszkańcy wyszli im naprzeciw. Wtedy padły strzały. Głęboko w lesie obok Sowirogu leży cmentarz. Z zatartych tablic dają się odczytać tylko niektóre nazwiska mieszkańców tej wsi. Inne tablice, potłuczone, nowi przybysze na tych ziemiach, podobnie jak cegły, przeznaczyli na cele budowlane.