Dwudzień Warmińsko-Mazurski w Domu Mendelsohna
2025-08-31 11:45:18(ost. akt: 2025-08-31 12:41:21)
Fundacja BORUSSIA i Teatr Jaracza w Olsztynie serdecznie zapraszają na „Dwudzień Warmińsko-Mazurski”, który odbędzie się w dniach 5 i 6 września w olsztyńskim Domu Mendelsohna (Zyndrama z Maszkowic 2)
DZIEŃ MAZURSKI
Piątek, 5 września godz. 17.00
Dom Mendelsohna (ul. Zyndrama z Maszkowic 2, Olsztyn)
Program spotkania:
17.00 – 17.45 Cyfrowy Mazur? Internet i narzędzia cyfrowe jako przestrzeń trwania i rozwoju
rozproszonej mniejszości - dr Piotr Szatkowski (Instytut Slawistyki PAN)
17.45 – 18.15 Mazurzy Syberyjscy - zapomniana enklawa mazurskości - Paweł Szutow (Uniwersytet Warszawski)
18.15 – 18.30 Przerwa
18.30 – 20.00 Debata: Od przeszłości do przyszłości. Co dalej z mazurskością?
Mazurska kultura i tożsamość od dziesięcioleci toczą nierówną walkę o przetrwanie – ulokowane między trudną przeszłością a glajchszaltującą współczesnością. Jakie elementy mazurskości przetrwały próbę czasu, a które zanikają w obliczu globalizacji i migracji? Jak odbudować i pielęgnować unikatowe dziedzictwo regionu, by stało się częścią codzienności nowych pokoleń? Jak wyrazić przywiązanie do kultury mazurskiej w erze ogromnych przemian społeczno-technologicznych? I wreszcie: czym jest tak naprawdę mazurskość, skoro definicje tożsamościowe wśród samych potomków Mazurów potrafią być tak różne? Podczas debaty porozmawiamy o historii, języku, tradycjach i ich roli w kształtowaniu tożsamości mieszkańców Mazur – zarówno tych z mazurskimi korzeniami, jak i nowych osadników. Spróbujemy wspólnie znaleźć odpowiedź na pytanie, czy istnieje jeszcze przestrzeń dla mazurskości w XXI wieku.
Uczestnicy:
dr Robert Kempa
Wiktor Marek Leyk
dr hab. Katarzyna Sobolewska (Instytut Języka Polskiego PAN)
Moderator dyskusji:
dr Piotr Szatkowski
Debata tłumaczona będzie na polski język migowy.
dr Robert Kempa, ur. w Giżycku (1967), historyk, regionalista, w latach 1991-2014 asystent i adiunkt w Instytucie Historii Uniwersytetu w Białymstoku, od 2002 r. dyrektor Centrum Promocji i Informacji Turystycznej w Giżycku, autor publikacji poświęconych historii wojskowości, fortyfikacji, Mazur oraz Prus Wschodnich w XX w.
Wiktor Marek Leyk, działacz społeczny, związany ze społecznością ewangelicką na Mazurach, poseł na Sejm PRL IX kadencji. Wieloletni pełnomocnik wojewody, a następnie marszałka województwa warmińsko-mazurskiego ds. mniejszości narodowych i etnicznych. Inicjator działań na rzecz dialogu międzywyznaniowego. Autor licznych publikacji.
dr hab. Katarzyna Sobolewska, profesor w Instytucie Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk. Językoznawczyni, dialektolożka i leksykografka. Redaktorka naukowa Słownika gwar Ostródzkiego, Warmii i Mazur, autorka licznych prac naukowych i popularnonaukowych poświęconych językowi i kulturze polsko-prusko-niemieckiego pogranicza. Badaczka pamięci zbiorowej Mazurów i Warmiaków.
Piotr Szatkowski: Doktor językoznawstwa i tłumacz pochodzący z Działdowszczyzny. Bada, rewitalizuje i popularyzuje kulturę mazurską. Tworzy i przekłada teksty w etnolekcie mazurskim; redaktor czasopisma "Cejtunek - Biuletyn spraw mazurskich". Pracuje jako adiunkt w Instytucie Slawistyki PAN.
Paweł Szutow: Polak pochodzący z Petersburga. Nauczyciel języka polskiego jako obcego, językoznawca. Interesuje się dialektologią, językami mniejszościowymi w Polsce i - hobbistycznie - folklorem. Studiuje na Wydziale Artes Liberales UW.
DZIEŃ MAZURSKI
Piątek, 5 września godz. 17.00
Dom Mendelsohna (ul. Zyndrama z Maszkowic 2, Olsztyn)
Program spotkania:
17.00 – 17.45 Cyfrowy Mazur? Internet i narzędzia cyfrowe jako przestrzeń trwania i rozwoju
rozproszonej mniejszości - dr Piotr Szatkowski (Instytut Slawistyki PAN)
17.45 – 18.15 Mazurzy Syberyjscy - zapomniana enklawa mazurskości - Paweł Szutow (Uniwersytet Warszawski)
18.15 – 18.30 Przerwa
18.30 – 20.00 Debata: Od przeszłości do przyszłości. Co dalej z mazurskością?
Mazurska kultura i tożsamość od dziesięcioleci toczą nierówną walkę o przetrwanie – ulokowane między trudną przeszłością a glajchszaltującą współczesnością. Jakie elementy mazurskości przetrwały próbę czasu, a które zanikają w obliczu globalizacji i migracji? Jak odbudować i pielęgnować unikatowe dziedzictwo regionu, by stało się częścią codzienności nowych pokoleń? Jak wyrazić przywiązanie do kultury mazurskiej w erze ogromnych przemian społeczno-technologicznych? I wreszcie: czym jest tak naprawdę mazurskość, skoro definicje tożsamościowe wśród samych potomków Mazurów potrafią być tak różne? Podczas debaty porozmawiamy o historii, języku, tradycjach i ich roli w kształtowaniu tożsamości mieszkańców Mazur – zarówno tych z mazurskimi korzeniami, jak i nowych osadników. Spróbujemy wspólnie znaleźć odpowiedź na pytanie, czy istnieje jeszcze przestrzeń dla mazurskości w XXI wieku.
Uczestnicy:
dr Robert Kempa
Wiktor Marek Leyk
dr hab. Katarzyna Sobolewska (Instytut Języka Polskiego PAN)
Moderator dyskusji:
dr Piotr Szatkowski
Debata tłumaczona będzie na polski język migowy.
dr Robert Kempa, ur. w Giżycku (1967), historyk, regionalista, w latach 1991-2014 asystent i adiunkt w Instytucie Historii Uniwersytetu w Białymstoku, od 2002 r. dyrektor Centrum Promocji i Informacji Turystycznej w Giżycku, autor publikacji poświęconych historii wojskowości, fortyfikacji, Mazur oraz Prus Wschodnich w XX w.
Wiktor Marek Leyk, działacz społeczny, związany ze społecznością ewangelicką na Mazurach, poseł na Sejm PRL IX kadencji. Wieloletni pełnomocnik wojewody, a następnie marszałka województwa warmińsko-mazurskiego ds. mniejszości narodowych i etnicznych. Inicjator działań na rzecz dialogu międzywyznaniowego. Autor licznych publikacji.
dr hab. Katarzyna Sobolewska, profesor w Instytucie Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk. Językoznawczyni, dialektolożka i leksykografka. Redaktorka naukowa Słownika gwar Ostródzkiego, Warmii i Mazur, autorka licznych prac naukowych i popularnonaukowych poświęconych językowi i kulturze polsko-prusko-niemieckiego pogranicza. Badaczka pamięci zbiorowej Mazurów i Warmiaków.
Piotr Szatkowski: Doktor językoznawstwa i tłumacz pochodzący z Działdowszczyzny. Bada, rewitalizuje i popularyzuje kulturę mazurską. Tworzy i przekłada teksty w etnolekcie mazurskim; redaktor czasopisma "Cejtunek - Biuletyn spraw mazurskich". Pracuje jako adiunkt w Instytucie Slawistyki PAN.
Paweł Szutow: Polak pochodzący z Petersburga. Nauczyciel języka polskiego jako obcego, językoznawca. Interesuje się dialektologią, językami mniejszościowymi w Polsce i - hobbistycznie - folklorem. Studiuje na Wydziale Artes Liberales UW.
DZIEŃ WARMIŃSKI
Sobota, 6 września godz. 17.00
Dom Mendelsohna (ul. Zyndrama z Maszkowic 2, Olsztyn)
Program:
17.00 „O pierwszym, który po latach otworzył warmińskie usta” – Edward Cyfus we wspomnieniu Łukasza Rucha
17.30 „Melodie Warmii i Mazur” – koncert Mary Rumi
Podczas koncertu Mary Rumi zaprezentuje kolaż pieśni warmińskich, które wykonuje i opracowuje od roku 2008 - wszystkie zostały „ugwarzone” przez Edwarda Cyfusa. Uslyszymy utwory nawiązujące formą do najstarszych śpiewaczych opowieści, zarówno w wersji tradycyjnej z towarzyszeniem liry korbowej, jak i w wersji nowoczesnej, na instrumencie klawiszowym. Recital będzie podróżą zarówno po regionie, co po stylach i czasach.
Łukasz Ruch, historyk, popularyzator gwary i kultury warmińskiej.
Urodził się w 1990 roku, jego dziadkowie ze stron ojca byli rodowitymi Warmiakami. Kulturą i historią Warmii Łukasz zainteresował się już w szkole podstawowej. Od 2006 roku na łamach Gazety Dywickiej publikuje swoje gwarowe opowiadania. Poza pisaniem tekstów, organizuje warsztaty o tematyce warmińskiej, jest gościem licznych wydarzeń regionalnych, gdzie prezentuje gwarę warmińską. W związku ze swoimi zainteresowaniami studiował historię na Uniwersytecie Warmińsko-Mazurskim w Olsztynie. Od 2014 roku współtworzy regionalny konkurs prezentacji gwary warmińskiej pt: „Po naszamu. Po warnijsku, którego jest pomysłodawcą. Współpracował z Edwardem Cyfusem, obaj byli depozytariuszami wpisu gwary warmińskiej na listę niematerialnego dziedzictwa kultury UNESCO w marcu 2016 roku. Jest współautorem wydanego w 2021 roku Słowniczka Gwary Warmińskiej.
Mary Rumi, wokalistka, instrumentalistka, kompozytorka, współtwórczyni licznych zespołów muzycznych m.in. Shannon, Hoboud, Sploty, Pamaruna, projektów międzynarodowych jak WARMIA-PAKISTAN, Hamara Muzyka. Kultywuje tradycje muzyczne Warmii i Mazur, między innymi zrealizowała prezentację pieśni regionu o tematyce śmierci oraz pieśni dziadowskich „Mary Rumi - sploty dziadowskie”, cykl „Melodie Warmii i Mazur – subiektywna selekcja pieśni”. Wydała płytę „Depresed Lady” (2022) z kompozycjami klanu Namysłowskich, w tym jej ojca jazzmana Zbigniewa Namysłowskiego w aranżacjach brata Jacka Namysłowskiego, za który otrzymała nominację do nagrody Fryderyk 2023 w kategorii Fonograficzny Debiut Jazzowy. Współpracowała z Grzegorzem Turnauem (2018 - płyta „Bedford School”), drugi solowy album „Portret” z poezją Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej - zrealizowała w ramach Stypendium MKiDN (2024). Trzeci, stworzony wspólnie z Amarem Ziembińskim (Bitamina, Vito Bambino) ukaże się w roku 2025.
***
W czasie spotkania towarzyszyć nam będą publikacje Stowarzyszenia Wspólnota Kulturowa „Borussia” poruszające zagadnienia regionalnej tożsamości.
***
U noju, czyli po warmińsku „u nas” to cykl spotkań, w trakcie których chcemy sondować nasze relacje z regionem, sprawdzać, co to znaczy „być stąd”, badać, co ma na ten temat do powiedzenia literatura, sztuka i twórcy kolejnych pokoleń. Chcemy poruszać tematy trudne i przemilczane, testować, czy jeszcze nas obchodzą, czy mamy powinności wobec naszych poprzedników na tych ziemiach. Chcemy ukazywać wielobarwne, wieloetniczne i wielokulturowe dziedzictwo, z którego możemy korzystać. Chcemy pytać, co to znaczy być z Warmii i Mazur, i kim tu jesteśmy – turystami, przechodniami, potomkami osadników, neo-Warmiakami i neo-Mazurami, obywatelami świata, a może rozgoryczonymi prowincjuszami?
***
Projekt „U noju/u nas" to wspólne przedsięwzięcie Fundacji BORUSSIA i Teatru Jaracza w Olsztynie.
Partner wydarzenia: Stowarzyszenie Wspólnota Kulturowa „Borussia”, Miejska Biblioteka Publiczna w Olsztynie
Projekt dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury, ze środków Samorządu Województwa Warmińsko-Mazurskiego oraz Goethe-Institut w Warszawie
Oprawa graficzna: Andrij Fil
Wstęp wolny
Sobota, 6 września godz. 17.00
Dom Mendelsohna (ul. Zyndrama z Maszkowic 2, Olsztyn)
Program:
17.00 „O pierwszym, który po latach otworzył warmińskie usta” – Edward Cyfus we wspomnieniu Łukasza Rucha
17.30 „Melodie Warmii i Mazur” – koncert Mary Rumi
Podczas koncertu Mary Rumi zaprezentuje kolaż pieśni warmińskich, które wykonuje i opracowuje od roku 2008 - wszystkie zostały „ugwarzone” przez Edwarda Cyfusa. Uslyszymy utwory nawiązujące formą do najstarszych śpiewaczych opowieści, zarówno w wersji tradycyjnej z towarzyszeniem liry korbowej, jak i w wersji nowoczesnej, na instrumencie klawiszowym. Recital będzie podróżą zarówno po regionie, co po stylach i czasach.
Łukasz Ruch, historyk, popularyzator gwary i kultury warmińskiej.
Urodził się w 1990 roku, jego dziadkowie ze stron ojca byli rodowitymi Warmiakami. Kulturą i historią Warmii Łukasz zainteresował się już w szkole podstawowej. Od 2006 roku na łamach Gazety Dywickiej publikuje swoje gwarowe opowiadania. Poza pisaniem tekstów, organizuje warsztaty o tematyce warmińskiej, jest gościem licznych wydarzeń regionalnych, gdzie prezentuje gwarę warmińską. W związku ze swoimi zainteresowaniami studiował historię na Uniwersytecie Warmińsko-Mazurskim w Olsztynie. Od 2014 roku współtworzy regionalny konkurs prezentacji gwary warmińskiej pt: „Po naszamu. Po warnijsku, którego jest pomysłodawcą. Współpracował z Edwardem Cyfusem, obaj byli depozytariuszami wpisu gwary warmińskiej na listę niematerialnego dziedzictwa kultury UNESCO w marcu 2016 roku. Jest współautorem wydanego w 2021 roku Słowniczka Gwary Warmińskiej.
Mary Rumi, wokalistka, instrumentalistka, kompozytorka, współtwórczyni licznych zespołów muzycznych m.in. Shannon, Hoboud, Sploty, Pamaruna, projektów międzynarodowych jak WARMIA-PAKISTAN, Hamara Muzyka. Kultywuje tradycje muzyczne Warmii i Mazur, między innymi zrealizowała prezentację pieśni regionu o tematyce śmierci oraz pieśni dziadowskich „Mary Rumi - sploty dziadowskie”, cykl „Melodie Warmii i Mazur – subiektywna selekcja pieśni”. Wydała płytę „Depresed Lady” (2022) z kompozycjami klanu Namysłowskich, w tym jej ojca jazzmana Zbigniewa Namysłowskiego w aranżacjach brata Jacka Namysłowskiego, za który otrzymała nominację do nagrody Fryderyk 2023 w kategorii Fonograficzny Debiut Jazzowy. Współpracowała z Grzegorzem Turnauem (2018 - płyta „Bedford School”), drugi solowy album „Portret” z poezją Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej - zrealizowała w ramach Stypendium MKiDN (2024). Trzeci, stworzony wspólnie z Amarem Ziembińskim (Bitamina, Vito Bambino) ukaże się w roku 2025.
***
W czasie spotkania towarzyszyć nam będą publikacje Stowarzyszenia Wspólnota Kulturowa „Borussia” poruszające zagadnienia regionalnej tożsamości.
***
U noju, czyli po warmińsku „u nas” to cykl spotkań, w trakcie których chcemy sondować nasze relacje z regionem, sprawdzać, co to znaczy „być stąd”, badać, co ma na ten temat do powiedzenia literatura, sztuka i twórcy kolejnych pokoleń. Chcemy poruszać tematy trudne i przemilczane, testować, czy jeszcze nas obchodzą, czy mamy powinności wobec naszych poprzedników na tych ziemiach. Chcemy ukazywać wielobarwne, wieloetniczne i wielokulturowe dziedzictwo, z którego możemy korzystać. Chcemy pytać, co to znaczy być z Warmii i Mazur, i kim tu jesteśmy – turystami, przechodniami, potomkami osadników, neo-Warmiakami i neo-Mazurami, obywatelami świata, a może rozgoryczonymi prowincjuszami?
***
Projekt „U noju/u nas" to wspólne przedsięwzięcie Fundacji BORUSSIA i Teatru Jaracza w Olsztynie.
Partner wydarzenia: Stowarzyszenie Wspólnota Kulturowa „Borussia”, Miejska Biblioteka Publiczna w Olsztynie
Projekt dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury, ze środków Samorządu Województwa Warmińsko-Mazurskiego oraz Goethe-Institut w Warszawie
Oprawa graficzna: Andrij Fil
Wstęp wolny
Komentarze (0) pokaż wszystkie komentarze w serwisie
Komentarze dostępne tylko dla zalogowanych użytkowników. Zaloguj się.
Zaloguj się lub wejdź przez