Książka o Warmii przez Warmiaka spisana

2012-09-07 14:22:41 (ost. akt: 2012-09-09 16:09:12)
Edward Cyfus i część zbiorów, zgromadzonych w jego domu na wsi warmińskiej w gminie Purda.

Edward Cyfus i część zbiorów, zgromadzonych w jego domu na wsi warmińskiej w gminie Purda.

Autor zdjęcia: Adam Bartnikowski

Edward Cyfus, regionalista, gawędziarz, pisarz i działacz kulturalny, wydał kolejną książkę, pt. "Moja Warmia". Cyfus jest bodaj najlepszym znawcą gwary warmińskiej, pisze i wygłasza w Radiu Olsztyn pogadanki w tej gwarze.

Warmia to kraina historyczna, z własnym językiem i tradycjami, która nie wszędzie w Polsce jest rozpoznawalna. Mylona jest często z Mazurami, do których podobna jest nieco krajobrazowo, ale odmienna wiarą (przeważał tu katolicyzm, w odróżnieniu od protestanckiej Mazur), kulturą i językiem.

Edward Cyfus jest sam Warmiakiem. Urodzony w 1949 roku w Dorotowie (gmina Stawiguda, powiat olsztyński), dzieciństwo spędził w Barczewie. W 1981 roku wyjechał z całą rodziną do Niemiec. Wrócił po 11 latach. Jest autorem zbioru gawęd "Po naszamu" i warmińskiej trylogii ". . . a życie toczy się dalej". Pracuje w wydziale promocji w Purdzie. Jest jednym z pomysłodawców Kiermasu Warmińskiego w Bałdach oraz głazów pamiątkowych, ustawianych w warmińskich wioskach z napisem "Tu jest nasz dom".
— Książka "Moja Warmia" zrodziła się z potrzeby serca, ze świadomości tego, że są ludzie, którym Warmia jest bliska, interesują się nią i szukają takich pozycji, jak ta i inni, którzy wiedzą o niej niewiele, a chcą ją poznać bliżej — tłumaczy autor.

"Moja Warmia" to swoisty podręcznik etnograficzny, napisany bardzo przystępnie. Podzielony jest na kilka części. W pierwszej, zatytułowanej "Gburstwo" dowiadujemy się, w jaki sposób warmińscy gospodarze budowali swoje chałupy, jak toczyło się życie domowe i w gospodarstwie. W rozdziale "Zima" umieszczono m. in. opisy, jak wyglądały na Warmii święta Bożego Narodzenia, Nowego Roku, Trzech Króli. Kolejny rozdział to "Wiosna", o wiosennych porządkach w obejściu, siewach, świętach wielkanocnych. W rozdziale "Lato" jest m. in. mowa o wypiekaniu chleba, sianokosach i innych zajęciach gospodarczych. W rozdziale "Jesień" autor opowiada, jak zbierano runo leśne, łowiono ryby, przygotowywano przetwory na zimę.

W książce znajdziemy również słowniczek pojęć gwarowych. Np. babka to przyrząd do klepania kosy, biwat — marsz grany na weselach, breja — danie z mielonej mąki żytniej.
— Teraz chodzi mi po głowie napisanie elementarza warmińskiego, z ilustracjami — mówi Edward Cyfus, który w swoim domu na Warmii utworzył małe muzeum regionalne. — Na razie, niejako tytułem próby, będą to zeszyty, które, jeśli się przyjmą, wydamy w zwartej formie. Mam nadzieję, że będzie to książka wyjątkowa.

Władysław Katarzyński



Czekamy na Wasze zdjęcia i opisy pięknych zakątków regionu, kliknij tutaj, aby dodać swój artykuł lub skontaktuj się z nami pod adresem redakcja@mojemazury.pl.
Zobacz w naszej bazie

Przewodniki lokalne

Komentarze (17) pokaż wszystkie komentarze w serwisie

Dodaj komentarz Odśwież

Zacznij od: najciekawszych najstarszych najnowszych

Dodawaj komentarze jako zarejestrowany użytkownik - zaloguj się lub wejdź przez FB

  1. Frau Gisela #1024527 | 146.60.*.* 15 mar 2013 19:52

    ciesze sie bardzo, ze taka ksiazka powstala i Pan zadal sobie tyle trudu,prosze jednak nie zapomniec,ze to "umarly jezyk",tym jezykiem prawie nikt sie nie posluguje.Mimo to mam a dla Pana wielki szacunek.Znam jeszcze ta gware bo moi rodzice ta mowili. A do "wark", nie wypada w ten sposob komentowac,bo prawdziwych Warmiakow juz nie ma ,a sloma na pewno im z butow wystawala bo przewaznie pracowali na roli i to bylo N O R M A L N E!!!! tak jak wwszedzie na swiecie."Wark",zycze czystych butow bez slomy i krowiego lajna.Pozdrowienia na Warmie , pozdrowienia do Polski.

    Ocena komentarza: warty uwagi (1) ! - + odpowiedz na ten komentarz

  2. md #824664 | 178.56.*.* 23 wrz 2012 21:25

    Szanowny Panie ,a co Pan zrobi dla gminy Purda? Bo poza etatem załatwionym za czasów oszusta Kwiatkowskiego , czyli przyszła emeryturą, od lat nic Pan nie zrobił

    Ocena komentarza: poniżej poziomu (-1) ! - + odpowiedz na ten komentarz

  3. wark #818001 | 84.161.*.* 18 wrz 2012 14:06

    w Barczewie wymawiało się ( ą i ę ) ,a warmiakom słoma z butów wyrastała.są to wcześniejsze słowa -dzisiejszego warmiaka

    Ocena komentarza: poniżej poziomu (-1) ! - + odpowiedz na ten komentarz

  4. w@lmer #807999 | 178.56.*.* 10 wrz 2012 07:51

    Jacy warmiacy? Rdzennych warmiaków i Mazurów wytłukli jeszcze krzyżacy a to co było przed wojną i teraz to zgermanizowane kurpie i wszycho w temacie. A z Tyfusa to taki znawca jak ze mnie ksiądz proboszcz parafii nieznanej.

    Ocena komentarza: poniżej poziomu (-10) ! - + odpowiedz na ten komentarz pokaż odpowiedzi (3)

    1. pup #807959 | 79.184.*.* 10 wrz 2012 02:54

      johan a co mają robić,czekać aż im spadnie z nieba,czy może mają uruchomić sms serii pomagam?

      ! - + odpowiedz na ten komentarz

    2. Oficyna Retman #807775 | 79.185.*.* 9 wrz 2012 21:07

      Na stroniehttp://www.mojabibliotekamazurska .pl/biblioteka/am/ oraz w księgarniach regionu. Zapraszamy!

      Ocena komentarza: warty uwagi (1) ! - + odpowiedz na ten komentarz

    3. gosc #807500 | 46.186.*.* 9 wrz 2012 15:37

      gdzie można kupic ksiązke?

      ! - + odpowiedz na ten komentarz

    4. johan #807302 | 46.169.*.* 9 wrz 2012 11:21

      Co prawda to prawda. Wielki znawca, tylko powinien jeszcze dopisać rozdział: :jak ludzie żyjący na Warmii wożą paliwo i fajki z Rosji?" Specjalnie napisałem "ludzie...",bo to przecież nie Warmiacy.

      Ocena komentarza: warty uwagi (1) ! - + odpowiedz na ten komentarz

    5. ziomek #806498 | 88.156.*.* 8 wrz 2012 10:14

      MISTRZ !!!

      Ocena komentarza: warty uwagi (3) ! - + odpowiedz na ten komentarz

    6. gość #806414 | 83.9.*.* 8 wrz 2012 08:18

      Polecam książkę, warta przeczytania, kompendium wiedzy o życiu, zwyczajach i kuchni na Warmii.

      Ocena komentarza: warty uwagi (3) ! - + odpowiedz na ten komentarz pokaż odpowiedzi (1)

      1. userka #806403 | 91.2.*.* 8 wrz 2012 08:08

        Ten to napewno jeden z ostatnich prawdziwych warmiakow bo reszty juz dawno w rajchu

        Ocena komentarza: warty uwagi (4) ! - + odpowiedz na ten komentarz pokaż odpowiedzi (1)

        1. newada179 #806228 | 91.94.*.* 7 wrz 2012 21:26

          Ostatni KRONIKARZ NASZEJ ŚWIĘTEJ WARNIJI Gratulacie a życie toczy się dalej

          Ocena komentarza: warty uwagi (2) ! - + odpowiedz na ten komentarz

        Polecamy