W Kadynach, tuż przy szosie z Elbląga do Tolkmicka rośnie największy i najstarszy dąb na Warmii i Mazurach. Ma ok. 700 lat, jest zatem starszy od legendarnego dębu "Bartek".
Starszy od dębu w Kadynach jest dąb Bolesław, rosnący w Lesie Kołobrzeskim w gminie Ustronie Morskie, ok. 15 km na południowy wschód od Kołobrzegu. Jego wiek obliczono na ok. 800 lat. Jednak jest on zdecydowanie szczuplejszy od naszego Bażyńskiego - ma zaledwie 691 cm w obwodzie na wysokości 1,3 m, podczas gdy dąb w Kadynach - 990 cm. Słynny Bartek ma 960 cm obwodu i wiek 660 lat.
Dąb rosnący w Kadynach nosi imię Jana Bażyńskiego, rycerza i polityka, dzięki któremu znaczne obszary Prus przyłączone zostały za panowania Kazimierza Jagiellończyka do Korony.
Jan Bażyński był jednym z założycieli Związku Pruskiego, który bronił niezależności miast pruskich od Zakonu Krzyżackiego. W efekcie doprowadził do powstania Prus Królewskich, które zostały inkorporowane do Korony w 1454 r. Bażyński w nagrodę uhonorowany został stanowiskiem gubernatora. Poddaństwo Prus i Zakonu wobec Rzeczpospolitej zostało potwierdzone w postanowieniach tzw. II Pokoju Toruńskiego z 1466 roku.
Dąb rosnący w Kadynach nosi imię Jana Bażyńskiego, rycerza i polityka, dzięki któremu znaczne obszary Prus przyłączone zostały za panowania Kazimierza Jagiellończyka do Korony.
Jan Bażyński był jednym z założycieli Związku Pruskiego, który bronił niezależności miast pruskich od Zakonu Krzyżackiego. W efekcie doprowadził do powstania Prus Królewskich, które zostały inkorporowane do Korony w 1454 r. Bażyński w nagrodę uhonorowany został stanowiskiem gubernatora. Poddaństwo Prus i Zakonu wobec Rzeczpospolitej zostało potwierdzone w postanowieniach tzw. II Pokoju Toruńskiego z 1466 roku.
Tak więc z rodowodu było to „polskie" drzewo - aż do rozbiorów w 1772 r. Przeszło sto lat temu dąb ten zwany był 1000-letnim Dębem Niemiec. Posiadał już wówczas ogromną dziuplę przyziemną, zakrytą podwójnymi wierzejami, zamontowanymi za sprawą XIX-wiecznego włodarza Kadyn, wzbogaconego na wojnach napoleońskich arystokratę Birknera z Elbląga. Podobno we wnętrzu dębu mieściło się 11 żołnierzy w pełnym rynsztunku.
Gdy w 1898 r. właścicielem Kadyn został ostatni cesarz niemiecki, drzewo nazwano „dębem królewskim". Na zlecenie cesarza Wilhelma II postawiono przy nim stróżówkę, w której umundurowany strażnik stale czuwał nad bezpieczeństwem dębu. W pierwszej połowie XX wieku wypoczywało pod nim towarzystwo z najwyższych sfer, a więc cesarz z królową Augustą Wiktorią, ich wnuk Ferdynand z księżniczką rosyjską Kirą i najznamienitsi ich goście z całej Europy. Urządzały też przy nim pikniki znane krajoznawcze organizacje wagantów z Elbląga.
Po ostatniej wojnie okaz z Kadyn krótko nazywany był „Dębem Kadyny". Sześć rosnących w szeregu obok potężnych dębów w wieku 300-350 lat symbolizowało sześciu synów księżniczki Kadyny, założycielki miejscowości, pochodzącej od władcy tych ziem Widewuta. Potem nazywany był „Dębem Odrodzenia Polski", obrał w końcu imię lokalnego bohatera narodowego Jana Bażyńskiego.
Po ostatniej wojnie okaz z Kadyn krótko nazywany był „Dębem Kadyny". Sześć rosnących w szeregu obok potężnych dębów w wieku 300-350 lat symbolizowało sześciu synów księżniczki Kadyny, założycielki miejscowości, pochodzącej od władcy tych ziem Widewuta. Potem nazywany był „Dębem Odrodzenia Polski", obrał w końcu imię lokalnego bohatera narodowego Jana Bażyńskiego.
Stan zdrowotny sędziwego Dębu Bażyńskiego jest zły. Głębokie dziuple, znaczny stopień wypróchnienia, bardzo poważne ubytki pnia, korony i aparatu asymilacyjnego to skutek nie tylko wieku, ale i naporu cywilizacji - zatrucia atmosfery, spadku poziomu wód gruntowych, bezpośredniej bliskości szosy i związanego z tym zasolenia, a w efekcie obumierania systemu korzeniowego. Nie pomogła również naszemu dębowi wieloletnia, betonowa plomba, którą dopiero przed 15 laty zeń wyjęto; rozwijało się pod nią zagrzybienie pnia od wewnątrz. Obecnie poddaje się to drzewo sporadycznym zabiegom konserwacyjnym, takim jak przycinanie gałęzi, czyszczenie i smarowanie pnia preparatem przeciwgrzybowym, zakładanie siatek na dziuple przeciw gnieżdżeniu się ptaków.
Drzewo stoi przy wjeździe do centrum Kadyn, na skraju górzystego rezerwatu „Las Kadyński", słynącego z faktu, iż chroni bodaj najstarszy drzewostan rezerwatowy w kraju - jego wiek sięga 300 lat!
W samych Kadynach i najbliższym otoczeniu tej przepięknej miejscowości znajduje się blisko 50 grubych, pomnikowych drzew w wieku 200-350 lat - jest to więc ewenement w skali kraju. Kadyny spinają niezwykle bogate wątki historyczne i architektoniczne z urzekającą przyrodą: wielobarwną, wielogatunkową puszczą bukową w krajobrazie górzystym nad Zalewem Wiślanym. Stąd teren ten zwą „małymi Bieszczadami".
W samych Kadynach i najbliższym otoczeniu tej przepięknej miejscowości znajduje się blisko 50 grubych, pomnikowych drzew w wieku 200-350 lat - jest to więc ewenement w skali kraju. Kadyny spinają niezwykle bogate wątki historyczne i architektoniczne z urzekającą przyrodą: wielobarwną, wielogatunkową puszczą bukową w krajobrazie górzystym nad Zalewem Wiślanym. Stąd teren ten zwą „małymi Bieszczadami".
Komentarze (10) pokaż wszystkie komentarze w serwisie
Dodaj komentarz Odśwież
Zacznij od: najciekawszych najstarszych najnowszych
Dodawaj komentarze jako zarejestrowany użytkownik - zaloguj się lub wejdź przez
Reksio #914681 | 79.190.*.* 10 gru 2012 19:45
Dopowiem jeszcze, że ten Baysen to rozpoczął walkę z Zakonem, bo w czasie gdy walczył dla Portugalii o Ceutę, Wielki Mistrz zamiast pilnować mu narzeczonej, to oddał ją innemu. Taka to przyczyna aktywności politycznej Bażyńskiego. Ps. Dąb rośnie w Prusach Królewskich, a więc ani na Warmii, ani na Mazurach.
!
odpowiedz na ten komentarz
pokaż odpowiedzi (1)
Warn #907115 | 83.24.*.* 4 gru 2012 07:28
"Na Warmii i Mazurach" to jak "na Mazowszu i Podlasiu". Od kiedy coś może być w dwóch regionach, to po pierwsze a po drugie Kadyny to ani Warmia ani Mazury, chyba, że kierujemy się logiką, że wszystko na północ od Mławy to Mazury. Jan Bażyński (Hans von Baysen) nie bronił niezależności miast pruskich, tylko chciał mieć niższe podatki, rozrabiać tak samo jak polska szlachta i mieć chłopów-niewolników na swoich polach, ale co tam - Stanisła Szukalski święcie wierzył, że pierwotnie cały świat mówił po polsku!
!
odpowiedz na ten komentarz
pokaż odpowiedzi (1)
w22 #905319 | 87.204.*.* 2 gru 2012 16:16
Warmia i Mazury??? Z geografii pała!
!
odpowiedz na ten komentarz
pokaż odpowiedzi (3)
lesnik #894036 | 93.162.*.* 22 lis 2012 22:04
sciac i na deski przerobic
Ocena komentarza: poniżej poziomu (-7) !
odpowiedz na ten komentarz
Dąbek #892976 | 79.190.*.* 22 lis 2012 03:59
Ten dąb nie rośnie ani na Warmii, ani na Mazurach! Może być co najwyżej najstarszym drzewem w województwie warmińsko-mazurskim.
Ocena komentarza: warty uwagi (3) !
odpowiedz na ten komentarz