Dominującą budowlą rynku jest bryła poewangelickiego kościoła. Zawirowania historii sprawiły, że we wnętrzach dawnej świątyni można obejrzeć film, zjeść obiad i skorzystać z informacji turystycznej.
Gmina ewangelicka w Nowym Mieście istniała już od 1599 roku. Dokładnie 27 lipca 1825 roku położono kamień węgielny pod budowę kościoła ewangelickiego. Stanął on na środku rynku, w miejscu, gdzie wcześniej istniał ratusz, który spłonął i potem został wyburzony w 1806 roku. Pierwszy kościół ewangelicki wyświęcono na początku grudnia 1827 roku. Był to prosty, murowany, otynkowany budynek jednonawowy, kryty dwuspadowym dachem. Potem, na osi nawy od zachodu wzniesiono wieżę z wysmukłym, ostrosłupowym dachem.
Do 1852 roku kościół ewangelicki w Nowym Mieście był filią parafii w Lubawie. W roku 2010 utworzono tu samodzielną parafię, a proboszczem został Konstantyn Wannovius — rektor lubawskiej szkoły.
Kronikarze wspominają, że w roku 1831 nowomiejska ewangelicka gmina liczyła 337 wyznawców, a w roku 1910 wspólnota miała 1138 wiernych. Uznano, że istniejący kościół okazał się za mały. W latach 1908-12 wzniesiono obecny, większy kościół w miejscu poprzedniego, na samym środku rynku.
Po II wojnie światowej gmina ewangelicka w Nowym Mieście przestała istnieć.
Dużo kontrowersji wzbudziła wśród mieszkańców grodu nad Drwęcą w latach pięćdziesiątych przebudowa i zorganizowanie we wnętrzach kościoła kina „Harmonia”. W ramach „remontu” rozebrano neobarokową, cebulastą sygnaturkę na środku szczytu głównej nawy i usunięto żeliwny krzyż, wieńczący główną wieżę. Obecnie krzyż z Nowego Miasta zdobi jeden z kościołów w Jabłonowie Pomorskim. Główny ołtarz z krucyfiksem przeniesiono do Ząbrowa koło Iławy.
W kościele niegdyś znajdowały się aż trzy dzwony, z których do dzisiaj zachował się tylko jeden.
Przyjezdnym, po raz pierwszy odwiedzającym Nowe Miasto, bryła kościoła kojarzy się z ratuszem. We wnętrzu jest obecnie restauracja, a na piętrze funkcjonuje kino „Harmonia”. Jeszcze wyżej, na barokowej wieży zagnieździły się sowy płomykówki, które szczególnie latem urządzają sobie krzykliwe libacje.
Stanisław R. Ulatowski
Warto zobaczyć w Nowym Mieście Lubawskim. Kliknij tutaj
Stanisław R. Ulatowski
Warto zobaczyć w Nowym Mieście Lubawskim. Kliknij tutaj
Komentarze (2) pokaż wszystkie komentarze w serwisie
Dodaj komentarz Odśwież
Zacznij od: najciekawszych najstarszych najnowszych
Dodawaj komentarze jako zarejestrowany użytkownik - zaloguj się lub wejdź przez
omen #773139 | 178.36.*.* 9 sie 2012 20:24
doklanie panie romanie dla zwiedzajacych sam jestem ciekaw jak tam jest jestem z oklic a jeszcze nigdy w tym kinie nie bylem he
!
odpowiedz na ten komentarz
Roman S. #681660 | 83.9.*.* 22 maj 2012 19:10
Nie wiem jaki jest widok z tej barokowej wieży. Ale można by było ją udostępnić dla Turystów,Wycieczek z kraju i nie tylko.Myślę że bała by to super atrakcja. Będąc na Rynku Nowomiejskim zaobserwowałem zachwyt Turystów właśnie tej wieży. Zainteresowanych proszę o opinie mojego pomysłu.Pozdrawiam!!! Roman S.
Ocena komentarza: warty uwagi (1) !
odpowiedz na ten komentarz