Mrągowo: kościół ewangelicki z 1734 roku

2013-03-05 12:32:11 (ost. akt: 2013-03-05 18:03:41)
Obecny budynek kościoła pochodzi z lat 1952-1961

Obecny budynek kościoła pochodzi z lat 1952-1961

Autor zdjęcia: Paweł Krasowski

Jak podaje Mieczysław Orłowicz w swym "Ilustrowanym przewodniku po Mazurach Pruskich i Warmii" (1923), najstarszy budynek kościoła w Mrągowie powstał w 1409 r. (inne źródła mówią o 1442 r.). Obecny kształt nadany został kościołowi w 1734 r.

Współczesny historyk z Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie Andrzej Rzempołuch pisze tak o historii tego kościoła: "Nieduża budowla salowa z 1754 r. (kruchta północna ukończona w 1753 r.) z późniejszą absydą. Wieża zachodnia zdecydowanie starsza, być może XVI-wieczna (wietrznik z datą 1705)".

Na początku 1945 roku obiekt został spalony przez żołnierzy Armii Czerwonej. Odbudowany w latach 1952-1961.

Ten pierwszy kościół, o którym wspomina Mieczysław Orłowicz, zbudowany był z drewna. Nie ma po nim śladu, prawdopodobnie uległ całkowitemu zniszczeniu podczas jednego z licznych pożarów, nawiedzających Mrągowo na przestrzeni dziejów. W XVIII w. powstała budowla murowana, która dotrwała do połowy XX wieku. Spalili ją żołnierze radzieccy pod koniec II wojny światowej.

Tym samym zniknął też napis nad głównym wejściem: Gehet in Gottes Thore frölich ein mit Dancken (Wejdźcie radośnie w Bramy Boże z wdzięcznością). Nie ma też oczywiście napisu nad oknami świątyni: Diess Haus ist erbaut zu Gottes Wahren Ehren so Lasst uns solchen Preis zu unserer Zelt vermehren (Ten dom został zbudowany dla boskiej chwały, by w naszych czasach ją rozsławiać). Oba napisy powstały prawdopodobnie podczas budowy kościoła, a więc w 1734 r.
Pierwotnie ołtarz ozdabiała reprodukcja "Ostatniej Wieczerzy" Leonardo da Vinci. Całość wieńczyły organy z rokokowym ornamentem i sufit ozdobiony malowidłami o motywach biblijnych. To wszystko zostało zniszczone podczas wspomnianych działań wojennych w 1945 roku.

Znamy te szczegóły dzięki przekazom Adolfa Böttichera (1842 - 1901) niemieckiego historyka sztuki i konserwatora. Od 1891 roku Bötticher pełnił funkcję głównego konserwatora prowincji Prus Wschodnich. W latach 1892-1898 wydał osiem tomów Bau-und Kunstdenkmäler, w których zarejestrował praktycznie wszystkie zabytki architektury i sztuki w Prusach Wschodnich.

Obecnie wewnątrz znajduje się kruchta północna – salowa i absyda z 1753 r. Za ołtarzem płyta nagrobkowa z XVIII wieku.
Do 1945 roku w kościele znajdował się XVIII wieczny ołtarz i rokokowe organy. Sufit ozdobiony był malowidłami o motywach biblijnych.

Do 1786 r. kościół i jego bezpośrednie otoczenie były miejscami pochówku zmarłych gminy miejskiej i wiejskiej Mrągowa. W tymże roku władze wydały zakaz grzebania zmarłych wokół kościoła, m.in. ze względów sanitarnych. Cmentarz przykościelny znajdował się przy południowym wejściu, w miejscu gdzie obecnie rośnie "Dąb Pokoju" zasadzony w roku 1871 dla uczczenia poległych w wojnie prusko-francuskiej. Założony został nowy cmentarz komunalny (koło wieży Bismarcka). Dziś na terenie kościoła widzimy tylko jedną płytę nagrobkową, pamiętającą czasy sprzed 1786 r.

W 1920 roku dla upamiętnienia wygranego przez Niemców plebiscytu w Prusach Wschodnich posadzono tzw. "Dąb plebiscytowy". Przy wieży kościelnej, od strony plebanii rośnie okazały cis - drzewo rzadko występujące w Polsce, objęte ochrona gatunkową.

W 1945 r. wkraczające oddziały Armii Czerwonej spaliły kościół. Jego odbudowa zaczęła się w 1952 r. Pierwsze nabożeństwo po wojnie odprawiano w odbudowanym kościele 8 października 1961 r.

Kościół zwiedzić można po wcześniejszym uzgodnieniu z pastorem.
Nabożeństwa w niedzielę o godz. 10:30.

Adres i kontakt do parafii:
Parafia Ewangelicko-Augsburska, ul. Kościelna 2, 11-700 Mrągowo

Telefon/fax: (0-89) 741 30 44
E-mail: pmendroch@luteranie.pl,
Strona internetowa parafii.



Czekamy na Wasze zdjęcia i opisy pięknych zakątków regionu, kliknij tutaj, aby dodać swój artykuł lub skontaktuj się z nami pod adresem redakcja@mojemazury.pl.
Zobacz w naszej bazie
  • Kościół ewangelicki w Mrągowie z 1734 roku

    Kościół ewangelicki w Mrągowie...

    Kościół z bogatą historią, przerwaną przez II wojnę światową, kiedy to został spalony przez żołnierzy...

  • Czos

    Jezioro Czos

    Jezioro leżące na obrzeżach Mrągowa. Ma urozmaiconą i rozwiniętą linię brzegową z niewielką wysepką w południowo-wschodniej...

Przewodnik lokalny

Zobacz także

Komentarze (0) pokaż wszystkie komentarze w serwisie

Dodaj komentarz Odśwież

Dodawaj komentarze jako zarejestrowany użytkownik - zaloguj się lub wejdź przez FB

Polecamy