Kamienica przy Alei Grunwaldzkiej 67 kojarzona jest z „elbląskimi korzeniami” kanclerz Niemiec Angeli Merkel. Przetrwała szczęśliwie zawieruchę II wojny światowej, a po starannej restauracji fasady głównej prezentuje się dzisiaj niezwykle okazale.
Według dawnych opowieści popularna nazwa tej kamienicy - „Dom Kataryniarza” - nawiązywała do pewnego elblążanina, który grając na katarynce w carskiej Rosji (inni mówili, że w USA) – zarobił tak dużą kwotę pieniędzy, że w 1897 r. wybudował ten dom. Być może był to August Behrendt, który w książce adresowej z roku 1900 figuruje jako właściciel.
Z ogródkiem na dachu
Dawny adres tej kamienicy to Aleja Grunwaldzka 45 a obecnie 67. Znajduje się ona w ciągu masywnej zabudowy i sąsiaduje m.in. z willą Schillera - fabrykanta papy (obecnie przedszkole). Została erygowana w stylu klasycystycznym i wyróżnia się wielkomiejską fasadą, udekorowaną herbami Elbląga, kutymi, dobrej kowalskiej roboty balkonami oraz wieloma innymi detalami architektonicznymi. Ten imponujący budynek wieńczy okolony kutym ogrodzeniem „dachowy ogródek”, gdzie pod kontrolą rodziców dzieci mogły się bezpiecznie bawić.
Po kilku przeprowadzkach
To właśnie w tej kamienicy zamieszkali przybyli ok. 1898 r. do Elbląga z pogranicza Wielkopolski i Dolnego Śląska pradziadkowie kanclerz A. Merkel ze strony matki – Emil i Emma Drange. Mieli już wtedy czworo dzieci, a następna czwórka urodziła się w Elblągu, m.in. córka Gertrud (ur.1891), która w 1928 r. w Gdańsku urodziła córkę Herlind – matkę kanclerz A. Merkel. Dodać trzeba, że małżeństwo Drange zamieszkiwało w Elblągu w różnych miejscach, m.in. przy ul. Czerniakowskiej, Wyspiańskiego, Traugutta, by ostatecznie w kwietniu 1910 r. zamieszkać w „Domu Kataryniarza”.
Szyby z mlecznego szkła
Zakup tak dużego domu był możliwy dzięki zasobom pieniężnym teściów Emila Drange. Córka Emila Drange – Emmy, urodzona w 1904 r. w Elblągu wspominała ten dom jako mający „jasną, kamienną klatkę schodową z wysokimi oknami, z szybami z „mlecznego szkła” i wyrżniętymi na nich alegoriami pór roku”. Fasadę budynku, oprócz informacji o roku budowy, zdobił napis: Deutsches Haus, Deutsches Land schirm es Gott mit starker Hand, co można przetłumaczyć: Niemiecki dom, niemiecki kraj, strzeż go Panie mocną ręką.
Napis ten został skuty po wojnie i obecnie znajduje się tutaj adnotacja: Renov. A.D. 2009. Za budynkiem znajdował się kwietnik; rosły tam dwie jodły pospolite, zaflancowane przez E. Drange z okazji urodzin kolejnych dzieci.
Wysoki młodszy inspektor
Emil Drange został w 1898 r. asystentem magistrackim niższego szczebla a u szczytu swej elbląskiej kariery magistrackiej był nadsekretarzem miejskim. Tytuł ten wieńczył urzędniczą drogę „niższego szczebla”, aby awansować na inspektora miejskiego, starszego inspektora miejskiego, czy naczelnika wydziału – trzeba było zdać odpowiednie egzaminy. Przypomnieć należy, że ówczesny nadburmistrz Elbląga był wybierany w drodze konkursu, a następnie musiał być zatwierdzony przez radę miasta.
Kamienica sprzedana!
E. Drange, prawdopodobnie z przyczyn zdrowotnych, odszedł 1.07.1910 r. na emeryturę, a trzy lata później zmarł. Wówczas sekretarze miasta i inni urzędnicy byli chowani na cmentarzu nowomiejskiego kościoła Trzech Króli przy ulicy Sadowej. I tam pochowano również pradziadków kanclerz Angeli Merkel ze strony matki. W chwili śmierci Emila Drange, jego najstarsze dziecko miało trzynaście, a najmłodsze siedem lat. Mieszkali nadal razem z matką w „Domu Kataryniarza” przy Alei Grunwaldzkiej.
Niedługo potem wdowa Emma Drange sprzedała ten dom fabrykantowi Fritzowi Bienert’owi a sama nadal pomieszkiwała tu z dziećmi płacąc czynsz. Z czasem wszystkie dzieci „wyfrunęły” z tego mieszkania, a Emma Drange zmarła 1.08.1935 r. w Szpitalu Diakonis na ul. Związku Jaszczurczego.
Groby przy Sadowej
Na zachowanym do dzisiaj kamiennym nagrobku cmentarza przy ul. Sadowej znajduje się inskrypcja:
Ober Stadtsekretär a.D.
Emil Drange *18.03.1866 - †08.04.1913
Emma Drange geb. Wachs, *25.10.1871 - †01.08.1935
Nagrobek ten znajduje się w obrębie erygowanego w 2000 r. Lapidarium, dzięki współpracy Urzędu Miasta ze Stowarzyszeniem Mniejszości Niemieckiej i przy aktywnym współudziale Hansa-Jürgena Schucha, Przewodniczącego Zjednoczenia „Truso” i Honorowego Obywatela Miasta Elbląga. Najstarsza córka Emila Drange – Gertrud, a jednocześnie babcia kanclerz Angeli Merkel, ukończyła Szkołę Cesarzowej Augusty-Victorii (obecnie I LO) i została nauczycielką. Pracowała m.in. w Szkole Królowej Luizy przy ul. Czerniakowskiej (obecnie Studium Języków Obcych).
Natomiast jej siostra Elisabeth, także nauczycielka, zamieszkiwała przed 1945 r. przy Wrangel-Straße 5 (obecnie Szwoleżerów 5, mieszka tu obecnie znany elbląski kolekcjoner – R. Formela) i to właśnie w tym domu w latach 1943/1944 mieszkała matka Angeli Merkel, która opuściła bombardowany nieustannie Hamburg i w Elblągu znalazła bezpieczny azyl.
W niemieckiej telewizji
W 2005 r., z okazji przejęcia przez Niemcy prezydencji w Unii Europejskiej, w Elblągu przebywała ekipa kanału telewizyjnego TV-ARTE, która z udziałem niżej podpisanego nakręciła emitowany nie tylko w Europie ok. 10 minutowy film o „elbląskich korzeniach” Angeli Merkel. W filmie tym zaprezentowano również kamienicę przy Alei Grunwaldzkiej, czyli tytułowy „Dom Kataryniarza”.
Lech Słodownik
Komentarze (12) pokaż wszystkie komentarze w serwisie
Dodaj komentarz Odśwież
Zacznij od: najciekawszych najstarszych najnowszych
Dodawaj komentarze jako zarejestrowany użytkownik - zaloguj się lub wejdź przez
Franek Dolas #1051673 | 88.156.*.* 11 kwi 2013 16:04
A co mnie obchodzi gdzie mieszkało gestapo.
Ocena komentarza: poniżej poziomu (-8) !
odpowiedz na ten komentarz
Barnaba #1043193 | 83.9.*.* 4 kwi 2013 10:00
Podsłuchana rozmowa Angeli z Donaldem: "Donaldzie coś nas do siebie przyciąga." "Mój dziadek z Wehrmachtu, Twój dziadek z Elbląga".
Ocena komentarza: poniżej poziomu (-2) !
odpowiedz na ten komentarz
antyleming #1041636 | 83.19.*.* 2 kwi 2013 15:58
A gdzież to mieszkał zacny dziadunio Pana Premiera T ?????????
!
odpowiedz na ten komentarz
J---o #1039445 | 83.24.*.* 30 mar 2013 09:13
wyremontować i oddać.
Ocena komentarza: poniżej poziomu (-2) !
odpowiedz na ten komentarz
pokaż odpowiedzi (1)
Allenstein #1039011 | 82.112.*.* 29 mar 2013 18:42
Sollte Elbing.Und später kam polnischen und ukrainischen und alles ruinieren
Ocena komentarza: poniżej poziomu (-7) !
odpowiedz na ten komentarz
pokaż odpowiedzi (1)
pomorze #1038768 | 83.11.*.* 29 mar 2013 15:13
na pomorzu pelno jest takich kamienic niemieckich,po co to opisywac?jeszcze wpadna na pomysl by to oddac a tusk zawsze bedzie za swoimi-polak to gnida dla niego.
Ocena komentarza: warty uwagi (2) !
odpowiedz na ten komentarz
obserwator #1038298 | 178.235.*.* 29 mar 2013 08:11
może dziadek pani kanclerz i dziadek naszego premiera to koledzy z wojska?
Ocena komentarza: warty uwagi (4) !
odpowiedz na ten komentarz
Rekino #1038266 | 88.199.*.* 29 mar 2013 06:39
Stawiam na to, że na mieszkanko w tej kamienicy "zamieni się" jakaś bratanica lub siostrzenica Prezydenta ... (oczywiście Niemiec - ha, ha, ha).
Ocena komentarza: warty uwagi (1) !
odpowiedz na ten komentarz
pokaż odpowiedzi (1)
yyyyyyyyyyyyyy #1038145 | 88.220.*.* 28 mar 2013 21:46
po co jej ta kamienica polacy wypłacą kasę
Ocena komentarza: warty uwagi (1) !
odpowiedz na ten komentarz