Wiadomo - większe są np. wyspy Uznam czy Wolin w Zachodniopomorskiem. To na nich stoi okrakiem znane przygraniczne miasto Świnoujście. Jednak wśród wysp "jeziorowych" nasza Wielka Żuława nie ma sobie równych.
Kiedyś dumnie mówiliśmy, że Wielka Żuława jest największą śródlądową wyspą w Europie. Nie mam pojęcia, skąd się wzięła ta legenda. Na samym tylko jeziorze Ładoga (Rosja, największe jezioro w Europie) jest ponad 600 wysp, z których największa o nazwie Wanaam ma powierzchnię 36 km kw, a jest jeszcze mnóstwo innych także większych od naszej Żuławy. Jeszcze więcej wysp jest na jeziorze Onega (także w Rosji) - ok. 1600, największe mają ponad 10 km kw. powierzchni. Jednak rekordowe pod tym względem jest największe w Finlandii i czwarte w Europie jezioro Saimaa, na którym doliczono się ponad 14 tysięcy wysp! Nie muszę dodawać, że jest wśród nich cała chmara wysp i wysepek większych od naszej. Jako ciekawostkę natomiast dodam, że jezioro Saimaa ma najdłuższą spośród wszystkich jezior na świecie linię brzegową - ponad 14.850 km!
Nawet poza Rosją i Skandynawią można znaleźć większe od naszej Żuławy wyspy, jak np. Reichenau na Jeziorze Bodeńskim w Niemczech - 4,4 km kw., czyli 440 hektarów.
Nawet poza Rosją i Skandynawią można znaleźć większe od naszej Żuławy wyspy, jak np. Reichenau na Jeziorze Bodeńskim w Niemczech - 4,4 km kw., czyli 440 hektarów.
Pozostańmy zatem przy skromnym, ale i tak będącym powodem do dumy stwierdzeniu: Wielka Żuława jest największą śródlądową wyspą w Polsce. Jej powierzchnia wynosi 82,4 ha. Jest też jednocześnie największą w kraju (a może i w Europie - tu możemy sięgnąć po pierwszeństwo) wyspą, leżącą w całości na terenie jednego miasta. Cały obszar wyspy znajduje się w granicach administracyjnych Iławy.
Na Wielkiej Żuławie, mającej stałe połączenie promowe z lądem, funkcjonuje dziś kilka ośrodków wypoczynkowych. Wzdłuż jej zachodniego brzegu przebiega treningowy tor wioślarski.
W czasach przedkrzyżackich na wyspie stał gród pruskiego władcy plemiennego, wchodzący w skład systemu obronnego plemion pruskich, wojujących z Mazowszem i Polską. Wzgórze, na którym znajdował się gród, nosi potoczną nazwę Scholtenberg. Nazwa ta mogła wziąć się od szwedzkiego pułkownika Scholtena, który zamieszkiwał najprawdopodobniej przez pewien czas w niewielkim dworku na wyspie, widocznym na planie jeziora Jeziorak z 1620 roku. Okolice tego miejsca stały się tłem nagrywanego w latach siedemdziesiątych XX wieku filmu “Gniazdo” w reżyserii Jana Rybkowskiego. Treść filmu związana jest z pierwszymi latami państwa polskiego. Obsadę “Gniazda” tworzyło wielu znanych aktorów, w tym między innymi Wojciech Pszoniak, Franciszek Pieczka i Leonard Pietraszak. Na potrzeby filmu odtworzono wczesnośredniowieczny gród, jednak rekonstrukcja nie przetrwała do dnia dzisiejszego.
Z Wielką Żuławą wiąże się wiele tajemniczych podań i legend. “Zatopiony pałac” opowiada o znajdującym się niegdyś na wyspie zamku i mieszkającym w nim bogatym księciu, “Smok z Scholtenbergu” o budzącym grozę smoku, który zamieszkiwał na wyspie a “Francuska kula” o historii głazu narzutowego, ukrytego w wodach Jeziorak przy samym brzegu wyspy. Podanie to nawiązuje do pobytu żołnierzy Napoleona w Iławie.
Na wielkiej Żuławie miał kiedyś zabawną przygodę Karol Wojtyła - późniejszy papież Jan Paweł II. W 1973 roku - już jako kardynał - wybrał się na rejs po Jezioraku z grupką przyjaciół i studentów. Na Wielkiej Żuławie spotkał znajomego księdza, z którym spędził około godziny na rozmowie i modlitwie. Kiedy wrócił na brzeg, nie odnalazł kajaka. Ktoś sobie "pożyczył" kajak księdza kardynała. Replikę tego zaginionego kajaka zawieziono 26 lat później papieżowi do Watykanu.
Adam Bartnikowski
Korzystałem ze strony www.ilawa.pl
Zobacz pierwsze sceny filmu Gniazdo, kręconego m.in. na Wielkiej Żuławie.
Adam Bartnikowski
Korzystałem ze strony www.ilawa.pl
Zobacz pierwsze sceny filmu Gniazdo, kręconego m.in. na Wielkiej Żuławie.
![IŁAWA\\\ Kolejny śmiałek pokonał wpław Jeziorak! "To żaden wielki wyczyn..." — mówi skromnie pływak [zdjęcia]](https://m.wm.pl/2022/08/z4/grabara-pokonal-jeziorak-890295.jpg)
Komentarze (7) pokaż wszystkie komentarze w serwisie
Dodaj komentarz Odśwież
Zacznij od: najciekawszych najstarszych najnowszych
Dodawaj komentarze jako zarejestrowany użytkownik - zaloguj się lub wejdź przez
Bartek #3110011 | 88.156.*.* 16 cze 2023 10:26
Wyspa na Wiśle Kępa Osnicka ma 174 ha
Ocena komentarza: warty uwagi (1) !
odpowiedz na ten komentarz
Jaromir Rowiński #3019952 13 gru 2020 16:15
Twierdzenie, jakoby wyspa Wielka Żuława była "największą śródlądową wyspą w Polsce" - jest powielaniem błędnego stereotypu... Na polskim śródlądziu bez trudu można znaleźć wyspy zdecydowanie większe, niż Wielka Żuława - położone na rzekach. Takie wyspy to np. Dębina w Szczecinie, gdańska wyspa Stoczniowa (Ostrów), wrocławskie Ostrów Tumski i Wielka Wyspa albo położona na Dziwnej Wyspa Chrząszczewska. Co więcej - Wielkiej Żuławie nie "należy się" nawet tytuł największej polskiej wyspy położonej na jeziorze... Otóż o kilkaset metrów dłuższa (2.8km) jest wyspa Ostrów Wielki na kaszubskim jeziorze Wdzydze. Ta wdzydzka wyspa liczy sobie 90,66 ha, czyli również pod względem powierzchni jest o kilka hektarów większa od Wielkiej Żuławy...
Ocena komentarza: warty uwagi (2) !
odpowiedz na ten komentarz
Top BOSS #2314699 | 82.25.*.* 26 sie 2017 18:29
Wyspa Wielimska ponad 92 ha!!!
Ocena komentarza: warty uwagi (4) !
odpowiedz na ten komentarz
Big Kahuna #1780752 | 83.21.*.* 22 lip 2015 13:59
Największa? No proszę Państwa! Wyspa Owcza na jeziorze Wielimie - 96 h, Wyspa Ostrów Wielki na jeziorze Wdzydze - 90 h.
Ocena komentarza: warty uwagi (4) !
odpowiedz na ten komentarz
Szczecineczczanin #1712032 | 84.205.*.* 13 kwi 2015 22:56
Zajrzyjcie np.do Wikipedii pod hasło "wyspa wielimska" koło Szczecinka, jest trochę więksa. Pozdrawiam
Ocena komentarza: warty uwagi (1) !
odpowiedz na ten komentarz
tes #1139805 | 80.55.*.* 11 lip 2013 12:39
A ja miałam okazję oglądać rekonstrukcję grodu na wyspie,szło się wtedy na wyspę mostem drewnianym, też zbudowanym chyba na potrzeby filmu.
Ocena komentarza: warty uwagi (1) !
odpowiedz na ten komentarz
mm #1070003 | 89.228.*.* 29 kwi 2013 16:20
a ten film pt Gniazdo co ma wspólnego z tematem Wielkiej Żuławy??
Ocena komentarza: poniżej poziomu (-1) !
odpowiedz na ten komentarz
pokaż odpowiedzi (1)