Działdowo: Krzyżacy mają swoje muzeum - jedyne w całej Polsce

Z drugiej jednak strony Krzyżacy zasłynęli jako nosiciele postępu gospodarczego i technicznego, umiejętnie zarządzający podbitymi ziemiami. Słynęli także z doskonałej organizacji swojego państwa. Co więcej na jakże polskiej ziemi warmińskiej pierwszym biskupem był... Krzyżak Anzelm.
Wszystkie te względy zaważyły na decyzji o powołaniu pierwszego - i jak dotąd jedynego w Polsce - Interaktywnego Muzeum Państwa Krzyżackiego w Działdowie. Zajmuje ono część pomieszczeń historycznego Ratusza Miejskiego.

Krótka historia ratusza w Działdowie

Historia działdowskiego ratusza ma swój początek w wieku XIV. Jak wskazują najstarsze wzmianki, był to budynek wystawiony w murze pruskim, pokryty gontem z trzema sukiennicami z trzech stron, otoczony straganami. Wielokrotnie ulegał zniszczeniu, najpierw w 1657 r. wskutek najazdu Tatarów, a w latach późniejszych także na skutek wielkiego pożaru miasta w roku 1733. Odbudowany został zgodnie z projektem Michaela Landmana – architekta z Królewca przy wykorzystaniu powszechnie stosowanej techniki muru pruskiego.
Na początku XIX wieku, według relacji ówczesnego burmistrza Retzlaffa, znajdowała się tam izba sądownicza, pomieszczenia dla aresztantów, pokój obrad magistratu, dzwon miejski i zegar. Na dole zaś swoją lokalizację znalazła izba oficerska, odwach, mieszkanie sługi, w piwnicy natomiast remiza na węże strażackie i inne narzędzia gaśnicze. W XIX w. przeprowadzono niewielkie modernizacje pomieszczeń wewnątrz budynku, zmieniono także formę okien a przybudówce dodano detal neogotycki4.
Po uszkodzeniach z I wojny światowej ratusz ostatecznie odbudowano w 1922 roku. Do XVIII-wiecznej zabudowy dodano wówczas nowe, neorenesansowe szczyty, wejście od strony ul. Władysława Jagiełły z balkonem i dwoma kolumnami oraz wieżę, którą zniszczono w czasie wojny. Zamieszczony na niej zegar pochodzi z Gdańskiej pracowni. Wtedy to tej niedużej budowli nadano wybujałe trendy architektonicznie, przywołujące w swoich detalach polskie akcenty z epoki baroku i renesansu. Wówczas to budynek utracił swój pruski charakter i taki właśnie wygląd prezentuje do chwili obecnej. Pod budynkiem znajduje się pięć średniowiecznych piwnic, które zachowały się do dnia dzisiejszego, lecz są niedostępne.

Brama do muzeum

Budynek do niedawna posiadał trzy wejścia, jedno od frontu, prowadzące do holu głównego oraz dwa po jego bokach. W związku z adaptacją budynku na Interaktywne Muzeum Państwa Krzyżackiego w Działdowie, w 2012 roku wykonano czwarte wejście, prowadzące przez niewielki dziedziniec. W sąsiedztwie bramy wejściowej zlokalizowany jest parking rowerowy na 10 stanowisk.

Co my tu mamy?

Wszystkie zawarte w Muzeum materiały prezentowane są w trzech wersjach językowych (polski, angielski i niemiecki) za pośrednictwem paneli sterujących i zainstalowanych urządzeń multimedialnych (projektory i ekrany dotykowe), a ich uzupełnieniem jest wystawa w większości oryginalnych eksponatów z epoki w gablotach ekspozycyjnych.
Muzeum w Działdowie proponuje dzieciom i młodzieży nieodpłatny udział w zajęciach muzealnych. Przestrzeń muzealna udostępniana jest także nauczycielom celem przeprowadzenia własnych zajęć - po uprzedniej zgłoszeniu rezerwacji.

Muzeum posiada zbiór biblioteczny (blisko trzysta pozycji), na który składają się różnego rodzaju publikacje, książki, katalogi, mapy związane z historią Zakonu Krzyżackiego i nie tylko, z których nieodpłatnie mogą skorzystać uczniowie szkół średnich i studenci na terenie placówki. Aktualny wykaz zbiorów IMPK w Działdowie znajduje się na stronie internetowej Muzeum - www.muzeum.dzialdowo.pl.
Istotnym uzupełnieniem bogatej oferty działdowskiego Muzeum jest bezpłatny dostęp do internetu, tzw. „hot spot” na terenie działdowskiego rynku.
Zwiedzanie

Zwiedzamy i słuchamy

Wstęp do muzeum jest bezpłatny, ale przed wejściem należy odebrać bilet wstępu, wydawany w okienku obsługi.
Na pierwszym piętrze zlokalizowana jest ekspozycja główna. W każdym pomieszczeniu, podczas zwiedzania towarzyszyć nam będą skomponowane specjalnie dla potrzeb Muzeum pieśni chóralne, jak również dźwięki średniowiecznej codzienności.

W muzeum są następujące ekspozycje
Sala nr 1 - Powstanie i ekspansja Państwa Krzyżackiego
Sala nr 2 - Codzienność w czasach Zakonu Krzyżackiego.
Sala nr 3 - Technika wojskowa Zakonu
Sala nr 4 - Bitwa pod Grunwaldem. Schyłek Państwa Krzyżackiego
Sala nr 5 - Sala Kinowa

W sali audiowizualnej na dużym ekranie prezentowane są filmy dokumentalne (do wyboru), tematycznie związane z historią Państwa Krzyżackiego. Sala jest wyposażona w 20 miejsc siedzących.

Poddasze dla dzieci

Na poddaszu zlokalizowano dodatkową powierzchnię ekspozycyjną. Znajdują się tu stanowiska przeznaczone głównie dla dzieci i młodzieży, oraz stanowiska „eksperymentalne” - z możliwością własnoręcznego wypróbowania urządzeń czy wykonania innych zadań. Usytuowano tutaj między innymi atrapę średniowiecznego pręgierza z możliwością przywiązania, imitację zamkowej celi a także kopie średniowiecznego uzbrojenia. Poznamy legendę o Dobrej Pani z Działdowskiego Zamku prezentowaną w formie komiksowej na jednym z ekranów.

W sąsiedztwie Muzeum znajduje się pokrzyżacki zamek wójtowski, wybudowany w XIV wieku, w dużej mierze udostępniony do zwiedzania.
Opr. ab
Na podstawie materiałów udostępnionych przez Interaktywne Muzeum Państwa Krzyżackiego w Działdowie