Grunwald: gdzie naprawdę walczyliśmy z zakonem krzyżackim

7 września 2014 roku rozpoczęto prace archeologiczne na polach pod Grunwaldem, gdzie - według dotychczasowym ustaleń - odbyła się słynna bitwa w 1410 roku. Archeolodzy — nie chcąc zniszczyć żadnego napotkanego znaleziska — poruszają się po miejscu pamiętnej bitwy bardzo ostrożnie. Muszą tak pracować, bo chociaż od potyczki minęło już ponad 600 lat, to ziemia kryje w sobie jeszcze wiele tajemnic.

Niedaleko jeziora

— Używamy przede wszystkim wykrywaczy metali i wszelkich innych metod nieinwazyjnych. Mówiąc krótko, staramy się unikać tradycyjnego kopania, nie zakładamy klasycznych wykopów archeologicznych — powiedział nadzorujący prace dr Piotr Nowakowski z Instytutu Archeologii Uniwersytetu Łódzkiego, autor wielu publikacji o bitwie pod Grunwaldem. — Zabytki historyczne są zachowywane w bardzo różnym stanie, ale przeważnie w kiepskim. Trudno ocenić w pierwszej chwili, czy z pozoru mało interesująco wyglądająca bryłka ziemi, tak naprawdę nie ma w sobie np. grotu strzały. Takie wnioski będzie można wysnuć dopiero po jakimś czasie.
Prace archeologiczne rozpoczęto od przeczesywania czterech działek znajdujących się w okolicach jeziora Lubian.
Są to pierwsze tak poważne badania pól Grunwaldu od lat 1958-1990. Wówczas udało się jedynie ustalić, gdzie Krzyżacy wybudowali kaplicę pobitewną i w latach 60. wykopano tam ok. 200 szkieletów. Były to szczątki mężczyzn w wieku od 25 do 50 lat.

Tajemnice zamku w Kurzętniku

Na polach pod Grunwaldem pracują tylko Polacy, ale też specjaliści z Danii, Norwegii, Wielkiej Brytanii i Litwy. Badania prowadzą członkowie stowarzyszenia historycznego Harja Arkaeologisk z Odense w Danii, jednej z najlepszych grup poszukiwawczych w Europie. Ich przyjazd jest efektem współpracy z Muzeum Bitwy pod Grunwaldem w Stębarku. To właśnie nasze muzeum pierwsze skontaktowało się z Duńczykami.
— Współpraca z gośćmi z zagranicy układa się znakomicie, pozostaje mieć tylko nadzieję, że uda się nam odkryć coś ważnego — mówi Szymon Drej, dyrektor muzeum. — Prace pod Grunwaldem mają potrwać do 12 września. Potem planujemy wejść na zamek w Kurzętniku, który również chcemy zbadać. Tam pracować będziemy kilka dni.
Rafał Bieńkowski