Historia Olsztyna to nie tylko dzieje ulic i mostów. O samopoczuciu mieszkańców decydują w dużym stopniu prezydenci. Przypomnijmy tych, którzy rządzili Olsztynem w czasach PRLu.
Historia polskiego Olsztyna zaczęła się 30 marca 1945 roku, kiedy do miasta przyjechał pełnomocnik rządu RP na Okręg Mazurski Jakub Prawin. Pierwszym komisarycznym prezydentem Olsztyna został mianowany jego człowiek — Bronisław Latosiński. Tymczasem z Warszawy przyjechał delegowany na to stanowisko przez Ministerstwo Administracji Publicznej Michał Musiał. By rozwiązać niezręczną sytuację Musiała mianowano starostą powiatu grodzkiego. Latosiński zaś ustąpił ze stanowiska w listopadzie 1945 roku.
Tadeusz Pałucki
Podróżował sześciosobowym granatowym fiatem. Jednak by wyjechać za miasto musiał mieć pozwolenie wojewody. Tadeusz Pałucki, członek Polskiej Partii Socjalistycznej rządził miastem przez trzy pierwsze powojenne lata. Inauguracyjne posiedzenie Miejskiej Rady Narodowej odbyło się 20 stycznia 1946 roku. Warunki życia były bardzo ciężkie — podróż do Warszawy pociągiem trwała 2 dni. Dlatego uruchomiono loty do Warszawy i Gdańska.
Nowe władze miasta nadały imiona ulicom: Dwie pierwsze dostały za patronów Michała Kajkę i Józefa Stalina (dzisiaj Dąbrowszczaków).
Podróżował sześciosobowym granatowym fiatem. Jednak by wyjechać za miasto musiał mieć pozwolenie wojewody. Tadeusz Pałucki, członek Polskiej Partii Socjalistycznej rządził miastem przez trzy pierwsze powojenne lata. Inauguracyjne posiedzenie Miejskiej Rady Narodowej odbyło się 20 stycznia 1946 roku. Warunki życia były bardzo ciężkie — podróż do Warszawy pociągiem trwała 2 dni. Dlatego uruchomiono loty do Warszawy i Gdańska.
Nowe władze miasta nadały imiona ulicom: Dwie pierwsze dostały za patronów Michała Kajkę i Józefa Stalina (dzisiaj Dąbrowszczaków).
30 kwietnia 1946 roku ruszył pierwszy tramwaj, na trasie łączącej dworzec z osiedlem nad Jeziorem Długim. Honorowymi pasażerami pierwszego kursu byli: prezydent Pałucki oraz aktorzy Teatru im. S. Jaracza — Eugenia Śnieżko-Szafnaglowa i Jan Kurnakowicz. Teatr rozpoczął działalność „Moralnością pani Dulskiej“ już 18 listopada 1945 roku. Również w listopadzie zorganizowano na zamku staraniem Hieronima Skurpskiego Muzeum Mazurskie. Pierwszą prywatną księgarnię otworzyli Franciszek i Stanisław Zielińscy. Po Jeziorze Krzywym pływał statek „Samorządowiec“.
W 1948 roku zorganizowano Targi Olsztyńskie, prezentujące osiągnięcia gospodarcze regionu. Prezydent Pałucki zarządził w 1947 roku, by na wieży strażak odgrywał na trąbce hejnał. Niczym w Krakowie. Jednak 5 czerwca 1950 roku samorząd miejski zakończył działalność. Został rozwiązany na mocy ustawy o organach jednolitej władzy państwowej, a majątek miejskich gmin w całej Polsce stał się własnością państwową.
Tadeusz Pałucki zrezygnował z funkcji prezydenta już wcześniej, w listopadzie 1948 roku.
Tadeusz Pałucki zrezygnował z funkcji prezydenta już wcześniej, w listopadzie 1948 roku.
Stefan Nafalski
W czasie jego rządów otwarto kawiarnię Powszechnego Domu Towarowego na Starym Mieście (obecnie Staromiejska). Stefan Nafalski (członek PPR) sprawował urząd do 30 marca 1949 roku. W ciągu czterech miesięcy prezydentury Nafalski zlikwidował system kartkowy zaopatrzenia i sprzedaż reglamentowaną.
W czasie jego rządów otwarto kawiarnię Powszechnego Domu Towarowego na Starym Mieście (obecnie Staromiejska). Stefan Nafalski (członek PPR) sprawował urząd do 30 marca 1949 roku. W ciągu czterech miesięcy prezydentury Nafalski zlikwidował system kartkowy zaopatrzenia i sprzedaż reglamentowaną.
Czesław Browiński
Prawnik ze Lwowa Czesław Browiński objął urząd 30 marca 1949. Podczas jego kadencji w Olsztynie podjęto społeczną akcję odgruzowywania miasta i zakończono odbudowę starego ratusza. Otwarto między innymi kino „Odrodzenie“, pierwszy bar mleczny i hotel „Robotnik“. Także za prezydenta Browińskiego, 31 maja 1950 roku rozpoczęła działalność Wyższa Szkoła Rolnicza (później Akademia Rolniczo-Techniczna, a obecnie, po połączeniu z Wyższą Szkoła Pedagogiczną — Uniwersytet Warmińsko-Mazurski). Pięć dni później urząd prezydenta został zniesiony, a Czesław Browiński stracił swoją posadę. Prezydentów miast zastąpili — do 1973 roku — przewodniczący prezydiów Miejskich Rad Narodowych.
Prawnik ze Lwowa Czesław Browiński objął urząd 30 marca 1949. Podczas jego kadencji w Olsztynie podjęto społeczną akcję odgruzowywania miasta i zakończono odbudowę starego ratusza. Otwarto między innymi kino „Odrodzenie“, pierwszy bar mleczny i hotel „Robotnik“. Także za prezydenta Browińskiego, 31 maja 1950 roku rozpoczęła działalność Wyższa Szkoła Rolnicza (później Akademia Rolniczo-Techniczna, a obecnie, po połączeniu z Wyższą Szkoła Pedagogiczną — Uniwersytet Warmińsko-Mazurski). Pięć dni później urząd prezydenta został zniesiony, a Czesław Browiński stracił swoją posadę. Prezydentów miast zastąpili — do 1973 roku — przewodniczący prezydiów Miejskich Rad Narodowych.
Franciszek Kurzynoga
Pierwszym przewodniczący prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Olsztynie był Franciszek Kurzynoga (1950-1953), dotychczasowy wiceprezydent. Za jego kadencji, 1 września 1951 roku ukazał się 1 numer „Głosu Olsztyńskiego“, dziennika Komitetu Wojewódzkiego PZPR. W następnym roku, 2 października swoją pierwszą audycję nadała Ekspozytura Programowa Polskiego Radia w Olsztynie. Franciszek Kurzynoga został usunięty ze swego stanowiska... dyscyplinarnie.
Pierwszym przewodniczący prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Olsztynie był Franciszek Kurzynoga (1950-1953), dotychczasowy wiceprezydent. Za jego kadencji, 1 września 1951 roku ukazał się 1 numer „Głosu Olsztyńskiego“, dziennika Komitetu Wojewódzkiego PZPR. W następnym roku, 2 października swoją pierwszą audycję nadała Ekspozytura Programowa Polskiego Radia w Olsztynie. Franciszek Kurzynoga został usunięty ze swego stanowiska... dyscyplinarnie.
Romuald Nowak
Za jego kadencji otwarto legendarną restaurację „Pod Żaglami“ i uruchomiono pierwszą linię autobusową, łączącą Likusy z centrum miasta. Romuald Nowak objął stanowisko 9 grudnia 1953 roku. W czasie rządów Nowaka odsłonięto Pomnik Wdzięczności Armii Czerwonej, który zaprojektował Xawery Dunikowski. Powołano też do życia Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne Pojezierze, którego pierwszym prezesem został Hieronim Skurpski. Natomiast plac Armii Czerwonej, który stał się miejscem demonstracji popierających powstanie w Budapeszcie w październiku 1956 roku, otrzymał swą obecną nazwę — plac Bema.
Za jego kadencji otwarto legendarną restaurację „Pod Żaglami“ i uruchomiono pierwszą linię autobusową, łączącą Likusy z centrum miasta. Romuald Nowak objął stanowisko 9 grudnia 1953 roku. W czasie rządów Nowaka odsłonięto Pomnik Wdzięczności Armii Czerwonej, który zaprojektował Xawery Dunikowski. Powołano też do życia Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne Pojezierze, którego pierwszym prezesem został Hieronim Skurpski. Natomiast plac Armii Czerwonej, który stał się miejscem demonstracji popierających powstanie w Budapeszcie w październiku 1956 roku, otrzymał swą obecną nazwę — plac Bema.
Za czasów kadencji Romualda Nowaka odbyła się także pierwsza premiera w Olsztyńskim Teatrze Lalek. Zaczęły się też ukazywać dwa czasopisma: miesięcznik społeczno-kulturalny „Mazury i Warmia“ i tygodnik „Panorama Północy“. Nowak zakończył kadencję 13 lutego 1958 roku.
Julian Molenda
Od czasów przewodniczącego Juliana Molendy ratuszowe kuranty odgrywają hymn „O Warmio moja miła“. Molenda sprawował tę funkcję 11 lat — do 10 czerwca 1969 roku. Za jego kadencji zdemontowano i usunięto z ulic ostatnie lampy gazowe, ukończono budowę ul. Gagarina (obecnie ul. Sybiraków) oraz odbudowę starówki. Inne inwestycje to m.in. pierwszy w mieście 6-piętrowy budynek, Dom Technika NOT, Olsztyńskie Zakłady Opon Samochodowych, Wojewódzki Specjalistyczny Szpital Dziecięcy i cmentarz komunalny. Zrezygnowano natomiast z komunikacji tramwajowej.
Od czasów przewodniczącego Juliana Molendy ratuszowe kuranty odgrywają hymn „O Warmio moja miła“. Molenda sprawował tę funkcję 11 lat — do 10 czerwca 1969 roku. Za jego kadencji zdemontowano i usunięto z ulic ostatnie lampy gazowe, ukończono budowę ul. Gagarina (obecnie ul. Sybiraków) oraz odbudowę starówki. Inne inwestycje to m.in. pierwszy w mieście 6-piętrowy budynek, Dom Technika NOT, Olsztyńskie Zakłady Opon Samochodowych, Wojewódzki Specjalistyczny Szpital Dziecięcy i cmentarz komunalny. Zrezygnowano natomiast z komunikacji tramwajowej.
W tym czasie w mieście zaczęły działać: Ośrodek Badań Naukowych, Towarzystwo Miłośników Olsztyna i Studium Nauczycielskie im. Bojowników o Polskę Ludową. Na kadencję Molendy przypadają też ważne wydarzenia sportowe, m.in. lekkoatletyczne zawody, podczas których Józef Szmidt ustanowił rekord świata w trójskoku.
Karol Iwański
W czasie jego urzędowania postawiono maszt radiowo-telewizyjny na Pieczewie. Karol Iwański został przewodniczącym MRN 10 czerwca 1969 roku. Była to dość krótka kadencja, bo trwała tylko do 28 października 1971 roku. W tym czasie w Olsztynie otworzono Wyższą Szkołę Nauczycielską, a pierwszych pacjentów przyjął Wojewódzki Szpital Specjalistyczny. Zainaugurowano I Olsztyńskie Dni Folkloru i Dni Olsztyna. Zlikwidowana została natomiast ostatnia linia trolejbusowa.
W czasie jego urzędowania postawiono maszt radiowo-telewizyjny na Pieczewie. Karol Iwański został przewodniczącym MRN 10 czerwca 1969 roku. Była to dość krótka kadencja, bo trwała tylko do 28 października 1971 roku. W tym czasie w Olsztynie otworzono Wyższą Szkołę Nauczycielską, a pierwszych pacjentów przyjął Wojewódzki Szpital Specjalistyczny. Zainaugurowano I Olsztyńskie Dni Folkloru i Dni Olsztyna. Zlikwidowana została natomiast ostatnia linia trolejbusowa.
Jerzy Grelewski
Miejska Rady Narodowa, na której czele stał Jerzy Grelewski, zatwierdziła nowy herb Olsztyna. Grelewski w latach 1971-1973 roku przewodniczył Miejskiej Radzie Narodowej, od 1973 do 1977 roku pełnił funkcję prezydenta Olsztyna, gdy urząd został przywrócony. W ciągu sześciu lat sprawowania przez niego władzy powstała część dzisiejszego osiedla Kormoran. Rozpoczęto również prace ziemne między Olsztynem a Jarotami, które wówczas były wsią, dzisiaj są największą dzielnicą miasta. Powstało wówczas również Planetarium.
Miejska Rady Narodowa, na której czele stał Jerzy Grelewski, zatwierdziła nowy herb Olsztyna. Grelewski w latach 1971-1973 roku przewodniczył Miejskiej Radzie Narodowej, od 1973 do 1977 roku pełnił funkcję prezydenta Olsztyna, gdy urząd został przywrócony. W ciągu sześciu lat sprawowania przez niego władzy powstała część dzisiejszego osiedla Kormoran. Rozpoczęto również prace ziemne między Olsztynem a Jarotami, które wówczas były wsią, dzisiaj są największą dzielnicą miasta. Powstało wówczas również Planetarium.
Marek Różycki
Ostatnim prezydentem za PRL został 20 grudnia 1977 roku Marek Różycki, który swój urząd sprawował do 4 lipca 1990 roku, czyli przez 13 lat. Różycki (1938- 2004) był absolwentem warszawskiej SGGW. Na początku jego urzędowania wypadła organizacja w Olsztynie centralnych dożynek. W związku z tymi uroczystościami, na które przyjechał Edward Gierek, powstało w mieście wiele nowych obiektów, m.in. stadion Stomilu oraz hala widowiskowo-sportowa Urania. W czasie prezydentury Różyckiego rozpoczęto także budowę nowych osiedli — na Nagórkach i w Jarotach, zmodernizowano oczyszczalnię ścieków. Zorganizowano również po raz pierwszy Olsztyńskie Noce Bluesowe.
Ostatnim prezydentem za PRL został 20 grudnia 1977 roku Marek Różycki, który swój urząd sprawował do 4 lipca 1990 roku, czyli przez 13 lat. Różycki (1938- 2004) był absolwentem warszawskiej SGGW. Na początku jego urzędowania wypadła organizacja w Olsztynie centralnych dożynek. W związku z tymi uroczystościami, na które przyjechał Edward Gierek, powstało w mieście wiele nowych obiektów, m.in. stadion Stomilu oraz hala widowiskowo-sportowa Urania. W czasie prezydentury Różyckiego rozpoczęto także budowę nowych osiedli — na Nagórkach i w Jarotach, zmodernizowano oczyszczalnię ścieków. Zorganizowano również po raz pierwszy Olsztyńskie Noce Bluesowe.
Różycki ustąpił z funkcji prezydenta miasta w maju 1990 roku, po pierwszych po wojnie wolnych wyborach samorządowych.
Komentarze (0) pokaż wszystkie komentarze w serwisie
Dodaj komentarz Odśwież
Dodawaj komentarze jako zarejestrowany użytkownik - zaloguj się lub wejdź przez