Ełcka Kolej Wąskotorowa

Przybycie do Ełku pierwszego pociągu 8 grudnia 1868 roku zmieniło miasto. Już w 1878 linia kolejowa dotarła do granicznych Prostek i dalej do Grajewa. Dla Ełku nastał czas prosperity. Pomiędzy odcinkiem Wojska Polskiego przy kościele a dworcem kolejowym wykształciła się nowa, bardzo reprezentacyjna część miasta.
Dobrze prosperująca kolej zachęcała do kolejnych inwestycji. W celu ożywienia okolic o dużej wartości gospodarczej, lecz słabo rozwiniętej sieci komunikacyjnej, podjęto decyzje o budowie na Mazurach linii wąskotorowych. Na przełomie XIX i XX wieku utworzono węzły w Kętrzynie, Olecku i Ełku. Historia wąskotorówki w Olecku skończyła się w 1945 roku, w Kętrzynie funkcjonowała jeszcze jakiś czas w ramach PKP, a do naszych czasów przetrwała jedynie wąskotorówka ełcka.

W 1905 roku na zlecenie landrata ełckiego Suermondta powstał projekt budowy linii wąskotorowej poprzedzony analizą geologiczną, klimatyczną, gospodarczą i wojskową. Gdy wynik analizy okazał się korzystny, powołano w 1906 roku towarzystwo akcyjne budowy kolejki wąskotorowej. Linia miała prowadzić z Ełku, pokonując rzekę Ełk, przesmykiem pomiędzy jeziorami: Ełckim i Selment Wielki, dalej pomiędzy Selmentem Wielkim a Regielnickim przez Regielnicę i Kałęczyny do Lasek Małych. Tutaj linia rozdzielała się. Jedna trasa prowadziła przez Sypitki, Pisanicę i Kalinowo do granicznego Turowa, druga natomiast do wsi Zawady Tworki nad jeziorem Rajgrodzkim.

Budowa trwała dość długo ze względu na duży zasięg robót ziemnych. Uroczyste otwarcie ruchu na trasie Ełk - Laski - Borzymy i odgałęzieniu Laski - Zawady Tworki odbyło się 23 października 1913 r. Odcinek z Borzym do Turowa przekazano do eksploatacji 1 grudnia 1915 r., już po wyparciu Rosjan z Prus Wschodnich.
Do budowy rada nadzorcza spółki zatrudniła berlińską firmę "Lenz und Co", natomiast materiały nawierzchniowe zamówiono w koncernie Kruppa. Linię obsługiwały 4 dwuosiowe parowozy oraz 42 wagony, w tym 2 pocztowo–bagażowe i 5 osobowych.
Budynek stacyjny wzniesiony został ok. 1913 r. Budowla składa się z dwóch brył: głównej na planie kwadratu i pomocniczej (poczekalni) na planie prostokąta. Całość zbudowano z cegły na kamienno-ceglanej podmurówce. W celu zaopatrywania parowozów w wodę zbudowano również wieżę wodną. Jest to typowa budowla murowana z cegły na planie koła. Dwie pierwsze kondygnacje węższe, wyżej zbiornik na wodę o większej średnicy.
W 1991 roku ełcka kolej wąskotorowa została wpisana do rejestru zabytków. Odtąd odbywają się tu przejazdy w stylu retro. Staraniem społeczników, braci Mirosława i Adama Sawczyńskich, w poczekalni dworca zostało otwarte Muzeum Techniki i Kultury Kolejnictwa.
Pod koniec 2014 roku rozstrzygnięto konkurs na projekt modernizacji Ełckiej Kolejki Wąskotorowej.