Ścieżka przyrodnicza Rosocha - Wojnowo

Trasa ścieżki zaczyna się we wsi Rosocha i prowadzi przez głazowisko położone 0,5 km na południe od wsi, koło leśniczówki Rostek, wokół źródliska przy jeziorze Duś, a następnie przez głazowisko na południe od wsi Wojnowo. Z Wojnowa, po zwiedzeniu obiektów sakralnych założonych przez osadników rosyjskich w połowie XIX w., można wrócić do Krutyni malowniczą drogą przez Iwanowo i Gałkowo lub autobusem PKS z Wojnowa czy Ukty. Ścieżkę tę można połączyć ze ścieżką prowadzącą przez las od Krutyni do Rosochy.

Pojezierze Mazurskie jest wielką wystawą muzealną głazów i głazowisk pozostałych po ostatnim zlodowaceniu bałtyckim (ok. 13 tys. Lat temu). Występują one najczęściej w morenach czołowych lub dennych, a nawet na obszarach sandrowych, graniczących z morenami czołowymi. Najpospolitsze i najliczniejsze są występujące masowo kamienie polne.

W XIX i XX wieku głazy i kamienie znalazły zastosowanie w fundamentach i murach budynków, mostów, kościołów, na cmentarzach jako pomniki nagrobne oraz do budowy dróg i nasypów kolejowych.

Głazowiska koło Rosochy i Wojnowa to morena czołowa, o wysokości od kilku do kilkunastu metrów, zbudowana z dużych bloków skalnych i żwiru.

Przystanek 1 - Głazowisko koło Rosochy

Głazowisko koło Rosochy o powierzchni 4 ha skupia około 3 000 głazów (granity i gnejsy) o obwodzie 2-5 m, najczęściej omszonych i zagłębionych w ziemi.

Z szosy łączącej Rosachę drogą Zgon-Ruciane skręcamy w las dróżką na wschód, w kierunku jeziora Duś. Na rozwidleniu dróg kierujemy się w lewo, wychodząc wkrótce na polanę, gdzie w okresie międzywojennym stała maszyna krusząca kamienie, Po drodze spotykamy liczne doły powstałe po wydobyciu gazów.

Idziemy przez las, który przylega do łąk okalających wieś Chustkę. Po prawej stronie rozciąga się wąwóz, z którego jeńcy niemieccy pozyskiwali głazy w czasie I wojny światowej. Tę część głazowiska porasta las grabowo-lipowy z nielicznymi sosnami.

Przystanek 2 - Śpiący Słoń

W głębi lasu, na wzgórzu usypanym z głazów i kamieni zauważamy okazały głaz narzutowy nazwany „Śpiącym Słoniem”. Na stoku widoczne jest gołoborze powstałe na skutek wydobycia głazów, porośnięte nielicznymi sosnami. Wśród nich rośnie okazały dąb wypróchniały wewnątrz pnia. Linią oddziałową opuszczamy głazowisko i wychodzimy na drogę prowadzącą do leśniczówki Rostek.

Przystanek 3 - Źródlisko

Od skrzyżowania dróg przy leśniczówce podążamy drogą wzdłuż linii telefonicznej. Skręcamy w lewo za starym dołem do przechowywania sadzonek i dochodzimy do strumienia wpadającego do jeziora Duś. Strumień jest zbiorczym odpływem wód z kilkudziesięciu źródeł wypływających z moreny czołowej, otaczającej od południa jezioro Duś. Jezioro to jest również zasilone wodami ze źródeł od północnego zachodu, z łąk osady Chostka.

Omijamy mokradła źródliskowe dopływu strumienia wychodząc na szosę Zgon-Ruciane. Po ok. 500 m przechodzimy przez rów wpadający do jeziora Duś.

Przystanek 4 - Jezioro Duś

Docieramy do jeziora Duś (pow. 35,5 ha, głębokość maksymalna 6,0 m). Możemy podziwiać tu piękny widok na jezioro i leśniczówkę Rostek położoną na przeciwległym wzgórzu. Na wzgórzu z prawej strony widnieje monastyr staroobrzędowców. Nad samym jeziorem, wśród drzew spoczywają pierwsi osadnicy rosyjscy, mieszkańcy białego klasztoru.

Możemy tu zaobserwować zimorodka latającego nad wodą, który zwraca uwagę niebieską barwą upierzenia.

Przystanek 5 - Głazowisko koło Wojnowa

Zajmuje powierzchnię 9 ha, skupia około 13 500 głazów (granity i granitognejsy), najczęściej o obwodzie 2-3 m oraz nieliczne o obwodzie 4-7 m.

Od jeziora odchodzimy w kierunku wschodnim. Dróżka wyprowadza nas na polanę zalesioną świerkiem. W okresie międzywojennym stała tu maszyna do kruszenia kamienia.

Nasza trasa wiedzie wzdłuż łąk okalających klasztor starowierów. Po drodze mijamy największe i najciekawsze głazy na tym głazowisku: okazały głaz o obwodzie 7 m, obok skupiska głazów: ”jajka w gnieździe”, głaz z nawiertaki o obwodzie około 10 m oraz inne wyróżniające się oryginalnym kształtem lub interesującym kolorem. Na uwagę zasługuje tu flora mszaków porastających głazy.

Po wyjściu z lasu skręcamy w lewo w kierunku wsi Wojnowo.

źródło: IT Mrągowo