Frączki: kościół neogotycki z XIX w.

Frączki (dawniej niem. Fleming) to wieś w Polsce położona na Warmii, w powiecie olsztyńskim, w gminie Dywity. W czasach historycznych należała do gminy Jeziorany w powiecie reszelskim.
Dawniej wieś w dokumentach zapisywano jako Flemingswalt (1358 r.), Flemingswald (1369), Flemingswalde (1376), Fleminck (1597), Fleming (1615), Flemming (1820). Do 1945 wieś nosiła nazwę Fleming. Obecna nazwa wsi została sztucznie utworzona po 1945 r. na wzór innych nazw miejscowości, pochodzących od imienia, w tym przypadku Franciszek.
Wieś lokowana na prawie chełmińskim przez biskupa Jan Stryprocka 14 maja 1358 r. W przywileju lokacyjnym zobowiązano zasadźcę do wybudowania kościoła. Pierwszym właścicielem wsi był Heinrich Fleming von Wusen, który w podarunku od biskupa otrzymał las. Nazwa wsi pochodzi od imienia pierwszego właściciela - Fleming.
Wieś położona jest w pagórkowatym krajobrazie polodowcowym. Wokół wiele niedużych zbiorników wodnych. Do kolonii prowadzi aleja wysadzona lipami.
W architekturze zachował się pierwotny układ wsi (tzw. ulicówka) o zwartej zabudowie, z niewielkimi działkami, często zabudowanymi w czworobok. Typowa zagroda składała się z kilku oddzielnych budynków: dom mieszkalny, stodoła,stajnia, obora i chlew, spichlerz, ziemianka. Małe zagrody, należące do uboższych gospodarzy, składały się jedynie z budynku mieszkalnego oraz budynku gospodarczego (czasem połączonego ze stodołą).
Domy pochodzące z przełomu XIX-XX w. są murowane, parterowe, przykryte stromym, dwuspadowym dachem, zazwyczaj z czerwoną dachówką. Występują także nieotynkowane domy wykonane z czerwonej cegły, np. budynek po byłej gospodzie (obecnie budynek mieszkalny) czy plebania. W większości domów znajdują się dwa wejścia. Pierwsze – czasem z gankiem – znajduje się od strony drogi, niegdyś przeznaczone było dla gości, drugie – znajduje się od strony podwórza, służyło głównie domownikom.
Kościół powstał prawdopodobnie wkrótce po założeniu wsi. Za czasów biskupa Franciszka Kuhschmalza (1424-1457) kościół był filią kościoła w Radostowie (Freundenberg). Prawdopodobnie uległ zniszczeniu w czasie wojen. Nie ma go w wykazie parafii z końca XV w.
Kolejny kościół wybudowano pod koniec XVI w. Konsekrował go 25 września 1580 r., ku czci św. Marii Magdaleny, biskup Marcin Kromer. Kościół ten został rozebrany w 1870 r.
Nowy kościół parafialny zbudowany został w latach 1870 – 1872. Konsekrowany w 1883 r. przez biskupa Filipa Krementza. 21 stycznia 1905 r. powstała samodzielna parafia, utworzona przez biskupa Andrzeja Thiela. Kościół i wieża są murowane z cegły, z dachem dwuspadowym, krytym dachówką. Od strony północnej znajduje się wysunięte prezbiterium. Wystrój wnętrza jest neogotycki. W pobliżu kościoła zobaczyć można zabytkowe nagrobki. Samodzielna parafia we Frączkach 21 stycznia 1905 r.

Adres i kontakt do parafii:
Parafia Świętej Marii Magdaleny, Frączki, 11-001 Dywity
tel. 89 513 02 58
proboszcz: ks. mgr Waldemar Cybulski
Msze Święte
NIEDZIELA
8:00 ; 12:00
DNI POWSZEDNIE
17:00