Listopadowe ogrody pamięci

Od dawna nazywamy nekropolie ogrodami pamięci. Przybywają tu żywi, aby wspomnieć tych, którzy odeszli: swoich bliskich, przyjaciół, znajomych, uczcić pamięć o nich, zadumać się nad przemijaniem, nad sensem życia i śmierci. I to bez względu na przekonania światopoglądowe. W tym okresie nawet pogoda sprzyja refleksji, bo zazwyczaj listopad wita nas deszczem, mgłą i przenikliwym chłodem, a czasem sypnie śniegiem.
1 listopada - Dzień Wszystkich Świętych ma wymiar powszechny, celebruje się go w każdym kościele katolickim na świecie. To święto obchodzi się również w wielu kościołach protestanckich, u anglikanów i w niektórych odłamach luteranizmu. W Polsce dzień Wszystkich Świętych był i jest dniem ustawowo wolnym od pracy. W tym dniu wspomina się zmarłych uznanych za świętych, a w Zaduszki 2 listopada - wszystkich zmarłych.
Ewangeliccy Mazurzy Święto Zmarłych obchodzili w ostatnią niedzielę listopada. Nekropolie to pomniki przeszłości, które są nieodłączną częścią mazurskiego krajobrazu, jak pagórki, jeziora i gościńce z przydrożnymi alejami. Prawdą jest, że czas zaciera ślady, ale niestety czynią to także ludzie. Nie wszystkie ogrody pamięci w tym okresie wyglądają odświętnie. Mazurskie cmentarze ewangelickie są dziś często pozostawione same sobie, ponieważ po wojnie wielu Mazurów wyjechało do Niemiec. Ich potomkowie nie odwiedzają grobów. W większości nie dbają o nie także obecni mieszkańcy. Zapomniane nekropolie niszczeją. Co roku organizowane są społeczne akcje porządkowania starych zabytkowych cmentarzy. Także miłośnicy Mazur zachęcają do zapalania zniczy na opuszczonych grobach rdzennych mieszkańców regionu. „Zapalcie światełko Mazurom. Ta ziemia była także ich małą ojczyzną”. I w Dzień Wszystkich Świętych oraz w Zaduszki płoną znicze na starych ewangelickich cmentarzykach....

Pośród cmentarzy
Cichych uliczek
Jak wierna pamięć
- Palą się znicze...
(Ryszard Przymus "Znicze")

Maria Olszowska
Autorka jest emerytowaną nauczycielką biologii. Pochodzi z Krakowa, od trzydziestu lat mieszka w Mrągowie. Wciąż odkrywa piękno Mazur i chciałaby zachęcić innych do poznawania cudów tej krainy