Ścieżka przyrodnicza Krutyń - Zgon

Przystanek 1 - Wieś Krutyń
Siedziba Mazurskiego Parku Krajobrazowego znajduje się w zabytkowym, drewnianym budynku z początku XX wieku. Obok w zabytkowej, drewnianej stodole mazurskiej mieści się Muzeum Przyrodnicze Parku.

Udając się w kierunku rzeki, przed szkoła mijamy głaz narzutowy z tablicą poświęconą Karolowi Małłkowi, działaczowi i pisarzowi mazurskiemu.

Za mostem po prawej stronie znajduje się budynek (dawne nadleśnictwo Krutyń), w którym w 1963 r. zatrzymał się biblista John Steinbeck. Dom ten wzniesiono w miejscu dworku myśliwskiego służącego w XVI w. Albrechtowi Hohenzollernowi jako schronienie przed dżumą.

Przystanek 2 - „Dąb Krutyński”

Podążamy w stronę lasu alejką jaworowo-klonową, gdzie możemy porównać liście i korę obu gatunków drzew. Na skraju lasu rośnie rosochata sosna, różniąca się kształtem od wonnych sosen, które spotykamy w lesie. Po lewej stronie (obok szlabanu) rośnie pomnikowy dąb szypułkowy nazwany „Dębem Krutyńskim”. Dalej droga prowadzi do „plaży krutyńskiej” nad Jeziorem Mokrym.

Przystanek 3 - Rezerwat „Zakręt”

Po przejściu około 300 m od szlabanu, w lewo prowadzi droga do rezerwatu Zakręt (105,8 ha). Jest to rezerwat leśnotorfowiskowy chroniący trzy jeziorka dystroficzne z rzadką florą torfowisk wysokich. Jeziorka te słyną z pływających wysp, powstających z odrywającego się kożucha torfowego. Tego samego typu jeziorka znajdują się w rezerwacie „Królewska Sosna”.

Pływające wyspy w Rezerwacie "Zakręt"

Naprzeciwko drogi biegnącej do rezerwatu „Zakręt” możemy podziwiać pomnikową parę drzew nazwanych „Zakochaną Parą”. Przyroda ciekawie uformowała dąb szypułkowy, który konarami obejmuje sosnę zwyczajną. Przy drodze do Jeziora Mokrego można obejrzeć jodły, buki i chroniony krzew wawrzynem wilczełyko.

Przystanek 4 - Jezioro Mokre

Po dwóch kilometrach, dochodząc do Jeziora Mokrego, mijamy pole namiotowe dla kajakarzy (następne znajdują się w pobliżu jazu między Jeziorem Mokrym a Jeziorem Krutyńskim). Tu można odpocząć przy pomoście.

Jezioro Mokre (pow. 814,78 ha) jest typowym jeziorem rynnowym ukształtowanym przez przesuwający się lodowiec. Jezioro otoczone jest wałami moren czołowych, których wysokość względna na brzegu wschodnim dochodzi do 35 m. Mokre jest jeziorem mezotroficznym (pośrednie pomiędzy ubogim i żyznym) o głębokości 51 m, przed kilku laty zasobnym w rybę z rodziny łososiowych- sielawę.

Od pomostu droga skręca na południe-wzdłuż jeziora i lasów mieszanych z dominującą sosną i dębem.

Przystanek 5 - Rezerwat „Królewska Sosna”

Po przejściu trzech kilometrów od „plaży krutyńskiej” dochodzimy do rezerwatu „Królewska Sosna” (103,76 ha) chroniącego trzy jeziorka dystroficzne z przyległymi lasami, w których rosną 200-letnie sosny. Na szczególną uwagę zasługują tu dwa pomniki przyrody: sosna zwyczajna „Królewska Sosna” i dąb szypułkowy „Dąb nad Mukrem” im. Karola Małłka. Do Dębu Małłka prowadzi ścieżka będąca przedłużeniem ścieżki wiodącej do „Królewskiej Sosny” (prostopadle do naszej trasy). Tu na polanie można zaplanować następny odpoczynek.

Naprzeciwko ostatniej zatoki przed Zgonem, skręcając ścieżką w lewo od drogi głównej, dochodzimy do jeziora Kruczek Duży. Jezioro to, podobnie jak następne, jest jeziorem dystroficznym o wodzie kwaśnej, ubogiej w substancje pokarmowe. Zasilają go tylko wody gruntowe i opadowe. Torfowiskowe brzegi jeziorek są miejscem występowania reliktowej, rzadkiej flory, jak: rosiczka okrągłolistna, wełnianka pochwowata, bagno zwyczajne, żurawina błotna, modrzewnica zwyczajna i borówka bagienna.

Wracamy do głównej drogi, która wyprowadza nas z rezerwatu. Przy najbliższym skrzyżowaniu dróg leśnych skręcamy prawo i dochodzimy do szosy, biegnącej do wsi Zgon.

Skręcając w lewo na ostatnim skrzyżowaniu dróg leśnych można wrócić do Krutyni lub Krutyńskiego Piecka, w pobliżu którego w Zielonym Lasku znajduje się młyn wodny.

Ścieżka stanowi część pieszego szlaku im. Karola Małka

źródło: IT Mrągowo