Kościół św. Wawrzyńca i Stanisława w Plutach to jeden z najpiękniejszych kościołów na Warmii i Mazurach. Zbudowany na wzgórzu przyciąga uwagę każdego, kto jedzie droga Górowo Iławeckie - Pieniężno.
Wieś Pluty została założona w pobliżu dawnego pruskiego grodu obronnego zwanego Pelten. Około 1325 roku w jego miejscu członek kapituły warmińskiej Jordan zbudował drewniany zamek obronny, kontrolujący ważny szlak w kierunku Pieniężna, gdzie znajdował się zamek krzyżacki.
W tym samym czasie erygowana została parafia we wsi Pluty. Z 1326 roku pochodzą pierwsze wzmianki o jej wyposażeniu. Pierwsza świątynia została zniszczona podczas Wielkiej Wojny z Zakonem Krzyżackim w 1410 roku. Z tego czasu zachowały się jedynie granitowa chrzcielnica i kropielnica.
Obecna świątynia zbudowana została pod koniec XV lub na początku XVI wieku. Wskazuje na to
zachowanie form późnogotyckich oraz data „1521” zamieszczona w jednej z blend szczytu zakrystii. Data świadczy zapewne o zakończenia jednego z etapu budowy kościoła. Uroczystej konsekracji dokonał w 1581 roku, zasłużony dla Warmii biskup, Marcin Kromer.
zachowanie form późnogotyckich oraz data „1521” zamieszczona w jednej z blend szczytu zakrystii. Data świadczy zapewne o zakończenia jednego z etapu budowy kościoła. Uroczystej konsekracji dokonał w 1581 roku, zasłużony dla Warmii biskup, Marcin Kromer.
W późniejszym okresie kościół wielokrotnie był rozbudowywany i remontowany.
W prezbiterium przy ścianie wschodniej ołtarz główny z 1694 roku wykonany prawdopodobnie w Królewcu przez warsztat Izaaka Rygi, z obrazem Koronacja Marii autorstwa Petera Kolberga z ok. 1700 i tabernakulum z 1750 roku.
W 1697 roku powstały ołtarze boczne z namalowaną przez Petera Kolberga „Ostatnią Wieczerza” z 1702 roku. Z 1732 roku pochodzi późnobarokowa ambona, konfesjonały i barokowy krucyfiks. Chór muzyczny pochodzi z pocz. XIX wieku.
Na wieży zachował się oryginalny mechanizm zegarowy z napędem obciążnikowym oraz dwa dzwony. W podziemnej krypcie znajduje się zespół XVIII/XIX wiecznych trumien oraz dwie zachowane tablice upamiętniające poległych w I wojnie światowej mieszkańców wsi Pluty.
Na przyporze wschodniej jeden z nielicznych zachowanych na Warmii i Mazurach zegar słoneczny z XVIII w.
Upływający czas i brak remontów spowodował wielkie zniszczenia w konstrukcji kościoła pw. św. Wawrzyńca w Plutach. Pękające ściany, osypująca się elewacja, brakujące i uszkodzone spoiwa bloków kamiennych w niższej partii kościoła i pokrycie dachowe wymagały interwencji budowlano – konserwatorskiej.
Jesienią 2010 roku parafię przy współpracy Mateusza Sobieszczuka z Wydziału Inwestycji i Ochrony Środowiska Urzędu Miejskiego w Pieniężnie złożyła wniosek o udzielenie dotacji na dofinansowanie remontu kościoła w ramach programu: Dziedzictwo Kulturowe, Priorytet 1, ochrona zabytków.
Jesienią 2010 roku parafię przy współpracy Mateusza Sobieszczuka z Wydziału Inwestycji i Ochrony Środowiska Urzędu Miejskiego w Pieniężnie złożyła wniosek o udzielenie dotacji na dofinansowanie remontu kościoła w ramach programu: Dziedzictwo Kulturowe, Priorytet 1, ochrona zabytków.
Wniosek trafił na indywidualną listę do Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Wniosek został wysoko oceniony i otrzymał dofinansowanie w wysokości 300 tys. zł.
Kościół poddany został najpilniejszym pracom zabezpieczającym i konserwatorskim.
Adres i kontakt do parafii
Parafia Świętego Wawrzyńca)
Pluty 16
14-520 Pieniężno
tel. 55 244 50 99
Parafia Świętego Wawrzyńca)
Pluty 16
14-520 Pieniężno
tel. 55 244 50 99
msze święte
NIEDZIELA
9:30 - Łoźnik
11:00 - Pluty
13:00 - Grotowo
DNI POWSZEDNIE
18:00 - w okresie letnim
17:00 - w okresie zimowym
NIEDZIELA
9:30 - Łoźnik
11:00 - Pluty
13:00 - Grotowo
DNI POWSZEDNIE
18:00 - w okresie letnim
17:00 - w okresie zimowym
Kościół pw. śś Wawrzyńca i Stanisława w Plutach
Kościół pw. św. Wawrzyńca i Stanisława posadowiony jest na wzgórzu przy drodze wojewódzkiej 507 w powiecie braniewskim w Gminie Pieniężno, w centrum wsi Pluty, od strony południowej kościoła znajduje się cmentarz który również jest wpisany do rejestru zabytków.
Komentarze (4) pokaż wszystkie komentarze w serwisie
Dodaj komentarz Odśwież
Zacznij od: najciekawszych najstarszych najnowszych
Dodawaj komentarze jako zarejestrowany użytkownik - zaloguj się lub wejdź przez
zośka #246640 | 94.42.*.* 1 kwi 2011 20:55
oczywiście, że nie chodzi o te Pluty !!
Ocena komentarza: warty uwagi (1) !
odpowiedz na ten komentarz
mieszkaniec PLUT w WARMIŃSKO-MAZURSKIM #246363 | 81.15.*.* 1 kwi 2011 16:40
Popieram tę uwagę , na mapie to nie ta miejscowość.
Ocena komentarza: warty uwagi (1) !
odpowiedz na ten komentarz
pokaż odpowiedzi (1)
sobek #242436 | 94.42.*.* 28 mar 2011 14:42
chyba chodzi o Kościół w Plutach w Województwie- Warmińsko- Mazurskim:) sugeruje poprawienie na mapie
Ocena komentarza: warty uwagi (2) !
odpowiedz na ten komentarz