Gąsienica, co pożera wysokiego starca

Nasze piękne motyle, zarówno dzienne jak i nocne, z reguły składają jajeczka na roślinie, która w niedalekiej przyszłości stanie się stołówką dla ich gąsienic. Te rośliny nazwane są żywicielskimi. Samice motyli wtedy są gotowe do składania jaj, kiedy wystarczająco rozwinięte są ich rośliny żywicielskie. Piękny motyl nocny proporzyca marzymłódka (Tyria jacobaeae) posiada rozpiętość skrzydeł 32–40 mm. Jej głowa, tułów i odwłok są czarne, przednie skrzydło szaro-czarne z czerwoną smugą wzdłuż przedniego brzegu i dwiema czerwonymi plamkami przy brzegu zewnętrznym zaś skrzydło tylne karminowo-czerwone z czarną strzępiną. Dorosłe owady występują od połowy maja do początku lipca. Żerowanie gąsienic przebiega od lipca do września. Rośliną żywicielską proprzycy jest starzec jakubek (Senecio jacobaea). Starzec jest wysoką byliną (do 120 cm wysokości) o łodydze rozgałęzionej, owłosionej lub nagiej. Rośnie w rowach, zaroślach i przy drogach. Kwitnie od czerwca do sierpnia, wytwarzając kwiaty zebrane w żółte koszyczki. W tym czasie proporzyca składa na nim jajeczka, zapewniając gąsienicom dostęp do pokarmu. Jakubek jest trujący dla zwierząt gospodarskich, ale nie dla gąsienic pięknej proporzycy. Roślina zaczyna powoli przekwitać we wrześniu i wysiewać owoce z białym puchem kielichowym. Gąsienice zawijają się wówczas w kokony i już jako poczwarki zimują w glebie do maja następnego roku.
Nie jest to jedyny przykład organizmów o zgranym w czasie okresie wydawania potomstwa. Pospolite rusałki: pawik, pokrzywnik, osetnik i admirał dla swoich gąsienic potrzebują pokrzyw i te rosną dla nich od połowy marca aż do późnej jesieni, stając się pokarmem dla kolejnych w roku (2-3) pokoleń tych motyli.
Maria Olszowska
Autorka jest emerytowaną nauczycielką biologii. Pochodzi z Krakowa, od trzydziestu lat mieszka w Mrągowie. Wciąż odkrywa piękno Mazur i chciałaby zachęcić innych do poznawania cudów tej krainy