Kamionki: pomnik poległych w czasie Wielkiej Wojny

Kamionki ( niem. Kamionken, 1928-1945 Steintal) powstały w 1436 roku. Początkowo mieszkali w niej wyłącznie polscy osadnicy. W 1914 roku o wieś walczyli żołnierze rosyjscy i niemieccy z giżyckiej twierdzy Boyen. Rosyjskie natarcie zostało ostatecznie powstrzymane. Po 1945 roku we wsi pozostało niewielu Mazurów. W ich miejsce pojawili się polscy osadnicy, a w 1947 roku przymusowi osiedleńcy z Akcji Wisła. W latach 1952 - 1956 kierownikiem w miejscowej szkole był głośny niegdyś pisarz pisarz Henryk Panas (1912-1985). Powojennie dzieje wsi opisał w swojej debiutanckiej książce "Bóg, wilki i ludzie".

Pamiątką po Wielkiej Wojnie jest stojący w centrum wsi pomnik poświęcony mieszkańcom wsi, którzy zginęli na jej frontach. Na terenie powiatu giżyckiego zachowało się kilka takich. W latach 20tych na Mazurach i Warmii postawiono je właściwie we wszystkich większych wsiach. Z reguły tam, gdzie swoją siedzibę miały parafie. Najczęściej były to kamienne obeliski stawiane przy kościołach lub po prostu w centrach wsi. Z jednej strony były one po prostu symbolem pamięci po poległych w czasie I Wojny Światowej, z drugiej jednak strony miały budzić i krzepić poczucie więzi Mazurów i Warmiaków z Niemcami.

Po 1945 roku większość z nich zniszczono. Ten w Kamionkach ocalał i widać, że mieszkańcy dbają o niego.

Inne pomniki poległych w powiecie giżyckim:

Konopki Wielkie
Krzyżany
Orłowo
Szymonka
Wejdyki

Niedalego od Kamionek leży wieś Doba. Zachowały się tam ruiny kaplicy rodowej hrabiego von Schenk zu Tautenberg

We wsi Dziewiszewo warto zobaczyć granitowy głaz o wymiarach 5x4x3 m. Niektórzy zwią go Tatarskim. Według legendy podczas Potopu zapędzili się tam będący na polskiej służbie Tatarzy. W Dobie porwali w jasyr rodzinę hrabiego zu Tautenberg. Otoczeni w Dziewiszewie przez Mazurów zginęli z ich ręki. Wcześniej jednak na olbrzymim głazie usiekli wszystkich jeńców.

Lista poległych:
J. Reck
E. Witt
G. Slasko
F. Kaschützki
F. Groß
G. Blask
H. Blask
G. Burscheit
J. Burscheit
G. Dembeck
O. Dembeck
F. Doliwa
F. Goerke
G. Großmann
F. Großmann
W. Groß
G. Borowski
C. Romba
R. Goldack
J. Grzegorz
F. Goldack
G, Groß
F. Kulinna
C. Pomaska
F. Rogowski
M. Rekowski
G. Lemke
P. Liedtke
B. Sackel
H. Schwatlo
J. Schwatlo
E. Rohde
H. Schnarewski
J. Wessoleck
J. Kulinna
G. Kosziol
J. Woytal