Iwanowo: cmentarz staroobrzędowców

2011-04-20 22:51:45 (ost. akt: 2013-07-17 12:32:02)
Iwanowo: cmentarz staroobrzędowców

Autor zdjęcia: Mieczysław Kalski

Skąd na skraju Puszczy Piskiej wzięło się Iwanowo? Ano stąd, że założyli je Rosjanie, którzy na Mazury przybyli w XIX wieku. Karczowali puszczę i zakładali tam swoje wsie. Byli to staroobrzędowcy, którzy w Prusach szukali wolności religijnej.

Za to, aby móc się żegnać dwoma a nie trzema palcami zamykali się w cerkwiach i podpalali. Byli pierwszymi zesłańcami na Sybir. Mowa o starowiercach (staroobrzędowcach, filiponach). na Mazurach osiedlili się w okolicach Rudczan (Ruciane - Nida) pierwszej połowie XIX wieku. Ich wędrówka zaczęła się w 180 lat wcześniej w Rosji.

W 1654 roku moskiewski patriarcha Nikon dokonał reform liturgicznych w rosyjskiej Cerkwi prawosławnej. Wprowadził między innymi wykonywanie znaku krzyża trzema a nie dwoma palcami, pop w czasie pogrzebu miał iść za trumną a nie przed. te nowe porządki nie spodobały się wielu wyznawcom prawosławia, którzy odeszli od Cerkwi prawosławnej.

W XVII wieku starowiercy byli okrutnie prześladowani. Wielu z nich skończyło na stosach. Najbardziej radykalni, gardząc życiem ziemskim, dokonywali samospalenia. W okresie późniejszym starowierców zostawiono w spokoju. Około 5 tysięcy staroobrzędowców mieszkało w XIX wieku w okolicach Suwałk. Kiedy próbowano powołać ich do wojska część z nich zdecydowała się wyemigrować na teren Prus.

Pierwszym staroobrzędowcom, który uzyskał zgodę na osiedlenie się w Prusach był Onufry Jakowlew.
W 1830r. założył pierwszą starowierską wieś koło Rucianego Nidy, nazwaną od jego imienia Onufryjewem. W 1831r. staroobrzędowcy zakupili kolejne grunty na lewym brzegu Krutyni, gdzie powstały kolejne wsie w tym Iwanowo.

W sumie w okolicy Rucianego - Nidy staroobrzędowcy założyli 11 wsi. Centrum ich kultu religijnego było Wojnowo. W tym czasie ze swoimi mazurskimi sąsiadami porozumiewali się po polsku.

Większość staroobrzędowców zachowała przez lata religię i tradycję. Wśród młodszego pokolenia silne były jednak wpływy kultury niemieckiej. W 1945 żołnierze radzieccy zabili wielu staroobrzędowców. Byli dla nich podejrzani, bo mówili po rosyjsku. Część wczesnym latem 1945 roku razem z Niemcami i Mazurami wywieziono na Syberię.

Te pokolenie staroobrzędowców nie znało już polskiego. Mówili po niemiecku i po rosyjsku. Nie czuli się w Polsce dobrze. Dlatego większość mazurskich staroobrzędowców wyjechała do Niemiec

Dzisiaj po staroobrzędowcach pozostały już właściwie tylko cmentarze. Molenna (dom modlitwy) w Wojnowie zapełnia się tylko w wielkie święta.

Emilia Sukertowa-Biedrawina, Filiponi na ziemi mazurskiej :
Przed kilkudziesięciu laty.. filiponi ściśle przestrzegali nieprzyjmowania pokarmów u innowierców, zwłaszcza u prawosławnych, bowiem wszystkie wyznania, prócz religii staroobrzędowców, są według nich niegodne, kacerskie. Jeżeli jednak w czasie podróży zmuszeni byli stołować się przygodnie, po powrocie odbywali pokutę, która polegała na tym, że nie jadali ze wspólnej miski...

Kobieta w ogóle praw nie posiadała, musiała się mężowi podporządkować, a ten mógł ją wyrzucić z domu, o ile była niepłodna, cierpiała na padaczkę albo o ile posądził ją o niewierność. Wówczas brał sobie na jej miejsce inną...W małżeństwach panowała pewnego rodzaju wstydliwość. Na noc zawieszano święte obrazy, aby nie były świadkami ekstazy miłosnej...po stosunku małżonkowie obowiązani byli w myśl zwyczaju umyć się od stóp do głów i zmienić bieliznę...

Za wypicie wódki pokuta: tysiąc pokłonów do samej ziemi przed świętymi obrazami!
źródło: http://www.philipponia.republika.pl/

Igor Hrywna

To warto zobaczyć: Zróbcie zdjęcia. Napiszcie. Co warto u was zobaczyć? Skorzystajcie z formularza na portalu turystyka.wm.pl. lub poczty e-mail: i.hrywna@gazetaolsztynska.pl

Tutaj znajdziecie ślady po staroobrzędowcach:
Gałkowo ( 2 km), Ukta (3,5 km), Ładne Pole (5 km), Wojnowo (7 km), Osianiak - Piotrowo (10 km), Onufryjewo (16 km)


Czekamy na Wasze zdjęcia i opisy pięknych zakątków regionu, kliknij tutaj, aby dodać swój artykuł lub skontaktuj się z nami pod adresem redakcja@mojemazury.pl.
Zobacz w naszej bazie
  • Cmentarz staroobrzedowców w Iwanowie

    Cmentarz staroobrzedowców...

    Skąd na skraju Puszczy Piskiej wzięło się Iwanowo? Ano stąd, że założyli je Rosjanie, którzy na Mazury...

Przewodnik lokalny

Zobacz także

Komentarze (0) pokaż wszystkie komentarze w serwisie

Dodaj komentarz Odśwież

Dodawaj komentarze jako zarejestrowany użytkownik - zaloguj się lub wejdź przez FB

Polecamy