Gdy cesarz Napoleon w 1807 roku przybył ze swoją armią do Prus Wschodnich, czekały go kolejne zwycięstwa. Po bitwie pod Frydlandem car Aleksander I zgodził się na korzystne dla Francji warunki pokoju. W Prusach cesarz przeżył też miłosne uniesienia. Z Marią Walewską.
Napoleon stoczył w Prusach Wschodnich kilka bitew. Bój z 7-8 lutego 1807 roku pod Pruską Iławą (dzisiaj Bagriationowsk) z połączonymi siłami rosyjsko-pruskimi był trudny i krwawy. Po bitwie żołnierze wołali "Vive la paix", a nie jak zazwyczaj: "Niech żyje cesarz!". 14 czerwca cesarz osobiście dowodził wojskiem pod Frydlandem (dzisiaj to Prawdinsk), gdzie Rosjanie zostali pobici. Wkrótce, 7 lipca 1807, Napoleon i car Aleksander I spotkali się na tratwie na Niemnie w Tylży, gdzie podpisali traktat pokojowy. Dzięki niemu m.in. powstało Księstwo Warszawskie.
— Napoleon w 1805 roku pobił Austrię, a podczas kampanii 1807 roku Rosję i Prusy — mówi prof. Tomasz Strzeżek, historyk z UWM. — Przed tymi kampaniami strefa wpływów francuskich kończyła się na Renie. Po zwycięskich wojnach z 1805 i 1807 roku granica wpływów francuskich stanęła na Niemnie. To była całkowita zmiana sił w Europie. I wtedy Prusy Wschodnie stały się centrum polityki europejskiej.
Drugi raz taka sytuacja powtórzyła się w czasie II wojny światowej, kiedy Hitler w swej kwaterze pod Kętrzynem podejmował decyzje dotyczące losów Europy i świata.
Na wojennym szlaku Napoleona przez Prusy Wschodnie znalazły się m.in. Wielbark, Pasym, Olsztyn, Gutkowo, Jonkowo, Włodowo, Lubomino, Miłakowo i Ostróda. Na dłużej zatrzymał się w pałacu rodu Finckestein w dzisiejszym Kamieńcu. Napoleon mieszkał tu od 1 czerwca do 31 maja 1807 roku.
Towarzyszyła mu Maria Walewska, 21-letnia polska arystokratka, którą cesarz poznał w styczniu w Warszawie. Jego oddany kamerdyner Constant napisał w swoich dziennikach, że była blondynką o niebieskich oczach i cerze niezwykłej białości. — Pałac Finckenstein był jedna z najwspanialszych rezydencji w Prusach Wschodnich — opowiada Małgorzata Jackiewicz-Garniec, historyczka sztuki współautorka książek o pałacach i zamkach regionu.
— Zbudowano go w pierwszej połowie XVIII wieku w stylu francuskiego baroku. Pałac otaczał wspaniały ogród w stylu francuskim, gdzie ustawiono cenne rzeźby. Rezydencję nazywano wschodniopruskim Wersalem, a sam Napoleon na jej widok miał powiedzieć „Enfin chateau”, czyli „Nareszcie pałac”.
Do budowy Finckensteinu użyto wielu szlachetnych materiałów, w tym carraryjskiego marmuru. Pokoje były obite jedwabiem lub kurdybanem, ogrzewały je kominki i fajansowe piece. Na ścianach wisiały portrety pruskich królów i członków rodu. Zdobiły je też poroża i trofea myśliwskie. Najbardziej imponująca była tzw. sala brązowa, obita dębową boazerią. Tutaj podczas podróży po Prusach zatrzymywali się królowie.
Napoleon miał do swej dyspozycji m.in. pokój śniadaniowy, sypialnię i gabinet. Nie spał jednak w łożu z baldachimem, ale na polowym łóżku, jednym z kilku, które ze sobą woził.
Romans z Marią Walewską jest owiany legendą. Miał też swój wymiar patriotyczno-polityczny. Podobno Maria w chwili miłosnych uniesień miała wypowiadać słowa: "A Polska, sire?".
— To sprawa skomplikowana — tłumaczy prof. Strzeżek. — Po latach Maria Walewska sama kreowała historię swoimi pamiętnikami.
— To sprawa skomplikowana — tłumaczy prof. Strzeżek. — Po latach Maria Walewska sama kreowała historię swoimi pamiętnikami.
Maria urodziła 4 kwietnia 1810 roku cesarzowi Francuzów syna Aleksandra. Chłopiec został hrabią, a Maria po rozwodzie z Anastazym Walewskim przyjechała do Paryża, gdzie zamieszkała w podarowanym jej pałacyku. — Aleksander Colonna-Walewski zrobił niesamowitą karierę we Francji — dodaje prof. Strzeżek. — Był ministrem spraw zagranicznych za Napoleona III.
Podobno dzięki małemu Aleksandrowi Napoleon uwierzył, że może mieć dzieci i że to nie on jest bezpłodny, ale jego ówczesna żona Józefina. Rozwiódł się z nią i poślubił Marię Ludwiką, austriacka arcyksiężniczkę, która w 1811 roku urodziła mu syna Napoleona. Książę Reichstagu nazywany też Orlątkiem zmarł w wieku 21 lat i nigdy nie został władcą.
Maria Walewska wyszła za mąż za Filipa-Antoniego d'Ornano, któremu urodziła syna.
Jednak więź, jaka łączyła ją z cesarzem, nie została całkiem zerwana. Pani Walewska odwiedziła cesarza na Elbie, gdzie przebywał na wygnaniu. Spotkali się też w Europie, podczas 100 dni, kiedy cesarz próbował odzyskać władzę. Jednak po klęsce pod Waterloo został zesłany na wyspę św. Heleny, gdzie zmarł w 1821 roku. Maria odeszła cztery lata wcześniej. Miała zaledwie 31 lat.
Czy jednak to, że kochankowie spotykali się później i to wielokrotnie nie świadczy o tym, że związek nie był miłostką?
— Zależy, kto o tym pisze — odpowiada Tomasz Strzeżek. — Są tacy, którzy twierdzą, że Maria uczepiła się Napoleona jak rzep. Dr Andrzej Nieuważny z kolei podkreśla, że Napoleon był Marią zafascynowany. Cesarz pisał o tym w listach do swoich braci. Są też opinie, że Marię podsunięto Napoleonowi na życzenie Talleyranda, ministra spraw zagranicznych, który chciał mieć wpływ na cesarza. Taki wpływ — przez Marię — chciał mieć też ks. Józef Poniatowski.
— Zależy, kto o tym pisze — odpowiada Tomasz Strzeżek. — Są tacy, którzy twierdzą, że Maria uczepiła się Napoleona jak rzep. Dr Andrzej Nieuważny z kolei podkreśla, że Napoleon był Marią zafascynowany. Cesarz pisał o tym w listach do swoich braci. Są też opinie, że Marię podsunięto Napoleonowi na życzenie Talleyranda, ministra spraw zagranicznych, który chciał mieć wpływ na cesarza. Taki wpływ — przez Marię — chciał mieć też ks. Józef Poniatowski.
Ale Napoleon myślał przede wszystkim o sprawach politycznych i wojskowych, a kobiety w swoim życiu traktował jako przerywniki. Jednak Walewska była tym istotnym przerywnikiem, choć Napoleon był Polsce niechętny. Zrażało go jej cywilizacyjne zacofanie... Przypomnijmy popularne w tamtej epoce zdanie: La Pologne est un pays marecageux ou habitent les Juifs (Polska to kraj bagnisty, gdzie mieszkają Żydzi).
Na temat romansu Napoleona i Marii Amerykanie w 1937 roku nakręcili film „The Conquest” (podbój). Podstawą scenariusza była powieść Wacława Gąsiorowskiego. W roli kochanków wystąpili Greta Garbo i francuski amant Charles Boyer. Za tę rolę został nominowany do Oscara, podobnie jak William Horning i Cedric Gibbons za scenografię.
Gdzie był kręcony film? — Carl E. L. von Lorck w książce „Landschloesser und Gutshoesser in Ost-und Westpreusssen” wydanej we Frankfurcie w 1972 roku powołuje się na
hrabiego Alfreda zu Dohna, ostatniego właściciela Kamieńca — opowiada Jackiewicz-Garniec. — Zu Dohna napisał, że Napoleon mieszkał w pałacu Finckenstein od 1 kwietnia do 6 czerwca 1807 roku. Już drugiego dnia przybyła tu Maria Walewska, niedawno poznana w Warszawie. Para miała tu swój szczęśliwy epizod. Maria mieszkała w komnacie obok, wieczorami przechadzali się po parku...
hrabiego Alfreda zu Dohna, ostatniego właściciela Kamieńca — opowiada Jackiewicz-Garniec. — Zu Dohna napisał, że Napoleon mieszkał w pałacu Finckenstein od 1 kwietnia do 6 czerwca 1807 roku. Już drugiego dnia przybyła tu Maria Walewska, niedawno poznana w Warszawie. Para miała tu swój szczęśliwy epizod. Maria mieszkała w komnacie obok, wieczorami przechadzali się po parku...
Zdaniem von Lorcka wytwórnia Metro Goldwyn Meyer nakręciła film „Maria Waleska” z pięknymi zdjęciami architektury Kamieńca. — Tak też uważał dr Nieuważny — mówi prof. Strzeżek.
Jednak w Wikipedii można przeczytać, że sceny odbywające się w pałacu zostały nakręcone w starannie przygotowanych dekoracjach.
Jednak w Wikipedii można przeczytać, że sceny odbywające się w pałacu zostały nakręcone w starannie przygotowanych dekoracjach.
Maria i Napoleon byli bohaterami polskiej produkcji zatytułowanej Marysia i Napoleon. Film wyreżyserował Leonard Buczkowski, a role tytułowe zagrali Beata Tyszkiewicz i Gustaw Holoubek.
Prawdziwy pałac, który przetrwał kampanię napoleońską i I wojnę światową nie przetrwał do naszych czasów. Został zniszczony 22 stycznia 1945 roku. Dzisiaj jest własnością prywatną i kompletną ruiną. O jego świetności przypominają cztery rzeźby z attyki kamienieckiego pałacu, znajdujące się w parku w Iławie. Są to Jowisz, Junona, Herkules i Wenera.
Prawdziwy pałac, który przetrwał kampanię napoleońską i I wojnę światową nie przetrwał do naszych czasów. Został zniszczony 22 stycznia 1945 roku. Dzisiaj jest własnością prywatną i kompletną ruiną. O jego świetności przypominają cztery rzeźby z attyki kamienieckiego pałacu, znajdujące się w parku w Iławie. Są to Jowisz, Junona, Herkules i Wenera.
Ewa Mazgal
Komentarze (4) pokaż wszystkie komentarze w serwisie
Dodaj komentarz Odśwież
Zacznij od: najciekawszych najstarszych najnowszych
Dodawaj komentarze jako zarejestrowany użytkownik - zaloguj się lub wejdź przez
Uważny czytelnik #2387037 | 82.139.*.* 30 lis 2017 16:50
Szanowna redakcji, przecież ten sam artykuł tej samej autorki ukazał się ponad pół roku temu w tym serwisie. Ktoś tylko nieznacznie zmienił układ i wstawił inne zdjęcie: http://mojemazury.pl/427490,Ma rysia-i-Napoleon-czyli-romans- w-Kamiencu.html#axzz4zvhhwVlz. Nie wstyd Wam?
Ocena komentarza: warty uwagi (3) !
odpowiedz na ten komentarz
Uważyn czytelnik #2387031 | 82.139.*.* 30 lis 2017 16:43
Szanowna redakcji, przecież ten sam artykuł ukazał się pół roku temu. Ktoś nieznacznie zmienił układ i wstawił inne zdjęcie: http://mojemazury.pl/427490,Marysia-i-Na poleon-czyli-romans-w-Kamiencu.html#axzz 4zvhhwVlz
!
odpowiedz na ten komentarz
moi #2383089 | 213.76.*.* 26 lis 2017 10:43
"Na dłużej zatrzymał się w pałacu rodu Finckestein w dzisiejszym Kamieńcu. Napoleon mieszkał tu od 1 czerwca do 31 maja 1807 roku. " Już wiadomo, co znaczy "na dłużej", znaczy to -1 dzień, ot, co!
Ocena komentarza: warty uwagi (1) !
odpowiedz na ten komentarz
daj #2376992 | 83.9.*.* 18 lis 2017 14:05
Tam jakaś Walewska. Luise to była piękność
Ocena komentarza: warty uwagi (2) !
odpowiedz na ten komentarz