Synagogę w Działdowie zbudowano w 1874 r. W czasie II wojny światowej Niemcy urządzili w nim kino. Po 1945 r. nadal funkcjonowało tutaj kino „Apollo”. Obecnie w budynku dawnej synagogi mieszczą się sklepy AGD.
Do 1812 roku w Prusach Wschodnich Żydzi nie mieli prawa osiedlać się w miastach. Stąd gminy żydowskie zaczęły tam powstawać dopiero po tej dacie. W Działdowie pierwszy Żyd zamieszkał na stałe dopiero w 1816 roku.
Do połowy XIX w. wspólnota żydowska w Działdowie liczyła kilkudziesięciu wyznawców. Pod koniec XIX wieku w Działdowie mieszkało blisko 200 Żydów. W drugiej połowie XIX w. założono w mieście cmentarz wyznaniowy, a w 1874 r. zbudowano synagogę. Jej fundatorem był kupiec żydowski Isidor Butow.
Po włączeniu w 1920 roku Działdowa do Polski większość Żydów opuściła miasto. W ich miejsce przybywali żydzi z Polski. W okresie międzywojennym wspólnota liczyła kilkadziesiąt osób. W 1937 roku w Działdowie mieszkało już tylko 17 Żydów.
W czasie wojny Niemcy przekształcili synagogę w kino. Wydłużyli przy okazji budynek. Od 1945 do 1990 nadal funkcjonowało tam kino „Apollo”. Po zamknięciu kina aż do 2002 r. gmach był opuszczony. Teraz w budynku mieści się sklep.
Przy ulicy Sienkiewicza zachowały się resztki cmentarza żydowskiego.
mh
Komentarze (11) pokaż wszystkie komentarze w serwisie
Dodaj komentarz Odśwież
Zacznij od: najciekawszych najstarszych najnowszych
Dodawaj komentarze jako zarejestrowany użytkownik - zaloguj się lub wejdź przez
hihi #885004 | 46.170.*.* 15 lis 2012 12:02
A na zdjęciu panie strażniczki wypisują mandat ?
!
odpowiedz na ten komentarz
abdul #843583 | 95.40.*.* 10 paź 2012 18:38
Może ktoś mi odpowie na pytanie ilu żydów obecnie mieszka w działdowie.
!
odpowiedz na ten komentarz
pokaż odpowiedzi (1)
Milka #730683 | 4 lip 2012 01:43
Kino nie mogło funkcjonować do 1990 roku, pamiętam że jeszcze w '93 chodziło się na seanse filmowe, a w '94 wiem że już zostało na pewno przeniesione i rzeczywiście budynek pozostał opuszczony na bardzo długi czas.
Ocena komentarza: warty uwagi (2) !
odpowiedz na ten komentarz
Były mieszkaniec Działdowa #659267 | 81.190.*.* 2 maj 2012 21:14
Dziś dowiedziałem się ciekawej informacji o tym budynku. Zawsze byłem duny z naszego kina. Chodziłem dop szkoły podstawowej nr 1. Normalne był że uczniowie idą do kina. Pierwszy mój film w kinie do którego poszedłem sam to Żandarm na emeryturze. Miło się czyta takie historie o swoim rodzinnym miejscu i jego budowlach. Cmentarz były bo dziś miejsce to nie przypomina cmentarza kiedyś wyglądał na takie miejsce.
!
odpowiedz na ten komentarz
Jan #649065 | 46.134.*.* 23 kwi 2012 20:43
Do ziom. Wystarczy sprawdzić kto jest właścicielem tego budynku i za czyjej władzy został doprowadzony do ruiny i będziesz miał odpowiedź. Aktualny MDK też czeka podobna historia. Zobacz co zrobili z koszarami - kawał działdowskiej historii. A podobno nasi PRZEMĄDRZY stawiają na turystykę; mam nadzieję, że to sarkazm, no bo co mieliby w planie pokazywać - własną nieudolność gospodarowania ?!?!?!
Ocena komentarza: warty uwagi (1) !
odpowiedz na ten komentarz
dzwo #628993 | 188.195.*.* 6 kwi 2012 10:45
Działdowo schodzi na psy! Gdyby nie ludzie, kórzy dbają o swoje domy, ogrody, to miasto wyglądałoby jak jakaś wieś! Gdyby nie zabytki (oprócz architektonicznego paszkwila, jaki dobudowano do zamku), to miasto byłoby mdłe i nijakie. Tu się nic nie dzieje.... Będzie basen....hahahahah...który zbankrutuje...i pozostaną tylko dziury w drogach, bo na nic już nie starczy kasy... masakra!
!
odpowiedz na ten komentarz
ziom #573457 | 46.170.*.* 24 lut 2012 20:47
No i co? Dobrze było. To kino miało tam zostać bo spełniało swoje zadanie jak na miarę miasta powiatowego. Komu to przeszkadzało? To kino potrzebowało tylko solidnego remontu na miarę XXI wieku i już. Budynek okazały, i przy głównej ulicy, wszystko gra. Tylko gospodarze naszego miasta muszą się obudzić, że to jest miasto powiatowe i musi mieć jakąś rangę, a tu co? Kultura w powijakach, a nam przjdzie w gumofilcach pomykać po stawach kisińskich...bo to tylko jest DZIADOWO...
Ocena komentarza: warty uwagi (3) !
odpowiedz na ten komentarz
pokaż odpowiedzi (1)
A #365132 | 88.152.*.* 29 sie 2011 20:40
Tagrze i teraz Polacy nie kochaja zydow
!
odpowiedz na ten komentarz
pokaż odpowiedzi (1)