Cierzpięty - rówieśnik Ameryki

Obecne Cierzpięty (niem. Seehohe, dawna nazwa Tirtel lub Cierspienten) to wieś niegdyś czynszowa, lokowana w 1492 na zasadzie odnowienia przywileju przez Jakuba Kulcsza, następnie w 1509 (7 łanów) przez Stańka, Mikołaja i Wawrzyńca na prawie magdeburskim i w 1539 przez sołtysa Mikołaja Paszkowskiego na prawie chełmińskim (44 łany). Wieś leży w powiecie piskim, w gminie Orzysz nad jeziorem Buwełno, ok. 10 km na północny zachód od Orzysza.

Wypoczynek nad jeziorem

Cierzpięty to obecnie wieś letniskowa z licznymi gospodarstwami agroturystycznymi i kwaterami dla turystów. Z dawnych czasów zachował się zespół dworsko-parkowy z podwórzem gospodarczym, położony bardzo malowniczo nad brzegiem jeziora Buwełno. Znajdziemy tam dość duży, mocno zdewastowany dwór, zabudowania gospodarcze ujęte w duży czworobok oraz pozostałości drzewostanu z założenia parkowego, pierwotnie schodzącego do jeziora. Dwór pochodzi z 2. połowy XIX w. Założony na rzucie wydłużonego prostokąta, parterowy, przykryty dachem naczółkowym. Na osi elewacji obustronny ryzalit zwieńczony trójkątnym naczółkiem, od frontu poprzedzony gankiem z balustradą.
We wsi jest także cmentarz wojenny z okresu I wojny światowej, ze szczątkami poległych Niemców i Rosjan. Nazwiska na nagrobkach: landstm. Bessmer, Drunk, Fleisschmann, Grigant, Jacobi, Lenkeit, Lilieweiss, Loerchner, Mauleitner, Meiszies, Peter, Reichent, Stange, l nieznany z BL „Koenigsberg II”, Samulowwitz, podof. Hinz, st.szer. Schrr Zuehike, landstm. Daehiing, Juhneke, Eteuhut, Lange, Lau, N'itz, Probal Schrock, Spittzhaack, z BL „Schlawe” szer. Andrruskiewiec, landstm. Heise, Blow, Seewald, Zander z BL „Braunsi II”, ofic. Scherping, podof. Voss, land' Baars, Dierks, Jenz, Pierrstorff. Ponadto 76 nieznanych Niemców i 63 nieznanych Rosjan.
Dociekliwi wędrowcy znajdą też resztki umocnień obronnych z czasów II wojny światowej.