Szlakiem napoleońskim przez Łędławki i Nową Wieś Reszelską

Załóżmy, że zatrzymaliśmy sie w hotelu w Bisztynku. Wybieramy dzień z ładną, słoneczną pogodą, wsiadamy na rower i ruszamy ul. Kolejową na północny wschód. Mamy tylko 3 kilometry do Łędławek.

Głaz wita was
Na granicy tej miejscowości natrafimy na granitowy obelisk z wyrytym napisem "Grenze von Linglack", czyli "granica Łędławek". Latem trzeba go dobrze poszukać, bo jest zarośnięty krzakami. Po przeciwnej stronie drogi stoi metalowy krzyż. Być może on ułatwi nam odnalezienie granicznego głazu.
Więcej informacji o samym głazie znajdziesz tutaj.
Po drodze do wsi miniemy jeszcze przydrożną kapliczkę - wyjątkowo wysoką. Na skrzyżowaniu dróg Bisztynek-Paluzy-Grzęda skręcamy w prawo. To już Łędławki. Patrzmy w lewo - to kaplica pw. świętych Piotra i Pawła. W Łędlawkach zobaczymy warmińskie, wiekowe domy i budynki gospodarcze. Na jednej z posesji prywatnych jest kolejna kapliczka.

Ranna wierzba
Mijamy wieś i szutrową drogą jedziemy w kierunku Nowej Wsi Reszelskiej. Po drodze zobaczymy metalowy krzyż przydrożny na granitowym cokoliku, na którym widnieje data 1856. Krzyż stoi przy drodze prowadzącej do dużego siedliska. Obok rośnie olbrzymia wierzba, w którą kiedyś trafił piorun. Ocalała, a jej ranę udekorował kolorami Janusz Wiśniewski, którego jeszcze tutaj wspomnimy.
Kilkaset metrów dalej znowu natrafiamy na krzyż. Zniszczony, bez jednego z ramion. Na granitowym fundamencie wyryto napis "AVOX", a niżej ledwie już widoczną datę 1870. Co znaczy tajemnicze "AVOX"? - nie mamy pojęcia! Może ktoś z Czytelników może coś powiedzieć na ten temat?

Sadza na wiadukcie
Droga zaprowadzi nas na wiadukt przerzucony w 1905 roku nad linią kolejową Bischofstein-Bischdorf (Bisztynek - Sątopy-Samulewo). Linia nie istnieje od 1945 roku, a z wiaduktu kilka lat temu skradziono metalowe barierki. Policja znalazła złodziei, ale szkód nikt nie naprawił.
Warto zejść pod wiadukt i wyobrazić sobie parową lokomotywę, jadącą od Sątop lub Bisztynka. Jeździło tędy kiedyś 5 par pociągów dziennie. Teraz tą trasą już nie przejedzie nic... Na ceglanym sklepieniu wiaduktu widać jeszcze sadze.
Stąd do Nowej Wsi mamy jeszcze około 3 kilometrów. Jedźmy powoli, rozglądajmy się uważnie. Przed skrzyżowaniem polnych dróg zobaczymy grób żołnierza, który zginął w 1914 roku. Ten grób, kilka lat temu odnowił wspomniany już Janusz Wiśniewski. Wykonał krzyż - replikę starego i już zmurszałego, oraz napis na tabliczce i zadbał o mogiłę.

Piękna Róża
W Nowej Wsi Reszelskiej wita nas zielona tablica z nazwą miejscowości. Właściwie nie wiadomo dlaczego tak ją nazwano. Jeszcze przed II wojną była to wieś o nazwie Rosenschön, co znaczy... Piękna Róża. W "Pięknej Róży" rzuca nam się w oczy plac sportowo-rekreacyjny, wykonany przez mieszkańców, przy wsparciu gminy Bisztynek i jednej z agencji rolnych. Jest tu altanka, ławki, krzewy ozdobne, boisko do siatkówki. Tuż obok znajdziemy błękitną kaplicę pw. Matki Boskiej Częstochowskiej, a przy kaplicy pomnik rozstrzelanego tu w 1945 roku przez Rosjan jednego z mieszkańców. Pomnik kilka lat temu ufundowała i ustawiła córka rozstrzelanego. Po przeciwnej stronie drogi stoi kapliczka przydrożna z odrestaurowaną rzeźbą Pietą, wykonaną kiedyś przez niezbyt wprawnego rzeźbiarza.
W Nowej Wsi Reszelskiej jest jeszcze kamień z wyrytym napisem "2 BPP, 15 IV 46". Obok niego stoi tabliczka wyjaśniająca, co napis oznacza. To II Berliński Pułk Piechoty. Data jest rocznicą forsowania Odry. W pobliżu Nowej Wsi Reszelskiej mieszkali kiedyś żołnierze-osadnicy, którzy służyli w tym pułku. Wszystko wskazuje na to, że sami wykonali ten napis. Kamień leżał wśród pól i został przeniesiony do wsi w 2005 roku przez... Janusza Wiśniewskiego i sołtys Jadwigę Kuźlik. Aby ocalić go od zapomnienia.

Kim jest Janusz Wiśniewski?
To miłośnik historii okolic najbliższych, poszukiwacz skarbów wszelakich oraz korzenioplastyk, poeta-amator, ekscentryk i oryginał. O Nowej Wsi Reszelskiej wie wszystko. Gdy nie wędruje po okolicznych lasach i dawnych siedliskach, mieszka w domu przy starym drewnianym krzyżu, albo prowadzi ożywione dysputy z sołtys Jadwigą Kuźlik, którą "zaraził" pasją historyczną.

Pani sołtys bada historię
- Denerwuje mnie to, że nie możemy znaleźć nic o historii naszej miejscowości - mówiła nam Jadwiga Kuźlik. - Najwcześniejsza data związana z Rosenschön to rok 1690, czyli początkowa data, kiedy mieszkał tu rolnik nazwiskiem Buick. Znalazłam tę datę w niemieckiej książce, zawierającej spis mieszkańców parafii w Sątopach od 1300 roku. Wygląda na to, że rzeczywiście mieszkamy w "nowej" wsi, bo powstałej kilka wieków później od pobliskich.
Być może czytelnicy portalu pomogą nam w ustaleniu jakichś szczegółów z historii wsi.
Jak wrócić do Bisztynka? Jest kilka tras. Najkrótsza: wracamy do grobu nieznanego żołnierza, skręcamy w lewo i przez las dojeżdżamy do drogi wojewódzkiej Sątopy-Bisztynek. Z Nowej Wsi to jakieś 8 kilometrów. Dłuższa droga: z Nowej Wsi jedziemy do Sątop, dalej do Unikowa i przez las do Bisztynka. Wyjedziemy przy leśniczówce "Kamieniec". To około 14-15 km. Wybór należy do Was.
Andrzej Grabowski

Na mapie zaznaczyliśmy Łędławki