Kiszenie kapusty po mazursku

Kiszenie kapusty było ważnym elementem życia społeczności lokalnych. Musiało się odbyć zawsze przed Wszystkimi Świętymi, bo wierzono, że kiszona po tym dniu kapusta nie ukisi się dobrze. W jednym z domów zbierały się kobiety, w tym młode, niezamężne oraz starsi i młodsi mężczyźni, grajkowie i pod okiem doświadczonych gospodyń starannie przygotowywano beczki oraz samą kapustę. Dawniej kapustę w beczce ubijała bosymi stopami jedna z młodych dziewczyn ubrana w zgrzebną koszulę i w chustce na głowie. Przed wejściem do beczki musiała ona bardzo dokładnie umyć nogi, twierdzono bowiem, że ubijana brudnymi stopami kapusta ściemnieje i będzie śmierdzieć.
Podczas wspólnego przygotowywania i ubijania kapusty snuto różne opowieści i śpiewano. Po zakończeniu pracy gospodyni domu częstowała wszystkich domowymi smakołykami, przy których biesiadowano, wznosząc toasty za pomyślność. Był to swoisty, coroczny rytuał. W ten sposób tradycja i stara receptura kiszenia kapusty były przekazywane z pokolenia na pokolenie.

Właśnie takie obrzędowe „Kiszenie kapusty” zorganizowało 25 października 2014 r. w świetlicy wiejskiej w Czernikach Stowarzyszenie Mazurska Kosaczewina z Koczarek jako zadanie publiczne w zakresie upowszechniania kultury ludowej. Była to już trzecia w tym roku (po wcześniejszych Palinocce i Plonie) impreza kulturalna zainicjowana i wykonana przez Stowarzyszenie. Widowisko odtworzył w gwarze mazurskiej amatorski zespół ludowy Mazurska Kosaczewina.
Zanim to nastapiło, zespół merytorycznie przygotowywał się do tego obrzędu poprzez uczestnictwo w zajęciach śpiewu i tańca ludowego oraz elementów aktorstwa. Reżyserią zajął się instruktor aktorstwa Darian Wiesner, zaś scenariusz gwarą mazurską powstał na podstawie dostępnych skromnych słowników gwary mazurskiej i innej literatury o tematyce mazurskiej. Choreografię do widowiska przygotowała instruktorka tańca ludowego Katarzyna Rejent, zaś aranżacją muzyczną zajął się muzyk, organista i akordeonista Kazimierz Kwiatkowski, który od dwóch lat muzycznie prowadzi Kosaczewinę.

Na widowisko licznie przybyła publiczność nie tylko ze wsi Czerniki i okolicznych wiosek, ale również z Kętrzyna, a nawet z odległych, krańców gminy Kętrzyn oraz zaproszeni goście. Wszystkim przybyłym gościom, mieszkańcom wsi, osobom zaangażowanym w przedsięwzięcie składam słowa podziękowania, zaś wykonawcy „Kiszenia kapusty” zespołowi Mazurska Kosaczewina przekazuję wielkie słowa uznania za społeczną pracę, aktywność i zamiłowanie do kultywowania mazurskich obrzędów i tradycji. Zespół dodatkowo przygotował do degustacji potrawy mazurskie, takie jak plińce z pomoćko i farszynki mazurskie.

Działania Stowarzyszenia i zespołu Mazurska Kosaczewina są dowodem na to, że są jeszcze aktywni ludzie, którym zależy na zachowaniu niematerialnych wartości służących lokalnemu społeczeństwu i w dużej mierze przyczyniających się do rozwoju kultury w gminie Kętrzyn.

Agnieszka Roszig
prezes Stowarzyszenia Mazurska Kosaczewina