Olsztyn: spacerkiem po Starym Mieście

1. Spacer po Starym Mieście zaczynamy przed Wysoką Bramą. To jedyna ocalała brama z 3 średniowiecznych bram, które znajdowały się w murach obronnych otaczających Olsztyn. W 2003 roku brama została odrestaurowana. We wnęce od strony Starego Miasta umieszczono wizerunek Matki Bożej Królowej Pokoju, podarowany Olsztynowi przez Jana Pawła II.
Więcej: kliknij tutaj.

2. Za Wysoką Brama skręcamy w prawo do Domu Gazety Olsztyńskiej. Budynek jest rekonstrukcją przedwojennej siedziby redakcji „Gazety Olsztyńskiej”. Mieści się w nim muzeum historii Olsztyna.
Wystawy:
Olsztyn. Szkice do dziejów miasta: Głównym tematem prezentacji są ludzie, którzy swym życiem oraz działalnością miasto i jego historię tworzyli, a także osoby wybitne i znane, dla których Olsztyn był miejscem urodzenia.
„Gazeta Olsztyńska” (1886-1939): Ekspozycja przedstawia zarówno historię "Gazety Olsztyńskiej", jak i dzieje polskiej ludności zamieszkującej Warmię: podtrzymywanie i propagowanie tradycji oraz języka polskiego.
Drogą przez warmińską wieś: Wystawa ukazująca życie codzienne na warmińskiej wsi.
Więcej: kliknij tutaj

3. Po lewej stronie budynku od 2004 roku stoi pomnik św. Jakuba patrona Olsztyna.
Więcej: kliknij tutaj.

4. Jesteśmy na Targu Rybnym. Wszystko co tam stoi zbudowano w ciągu ostatnich kilkunastu lat. idziemy prosto w stronę kościoła. Wychodzimy z placu na ulicę. Skręcamy w lewo i zaraz w prawo. Jesteśmy na ulicy Staromiejskiej (na zdjęciu widok na tę ulicę z okna w Wysokiej Bramie). Idziemy prosto 50 m i skręcamy w lewo w ul. św. Barbary.

5. Po lewej stronie na pierwszym budynku tablica poświęcona wybitnemu architektowi Erichowi Mendelsohnowi (1887-1953), który urodził się w tym domu. W Olsztynie zachował się zaprojektowany przez niego dom przedpogrzebowy.

6. Przed nami katedra św. Jakuba.
Kościół zbudowano w latach 1315 – 1380. Jest to gotycka budowla z 70-metrową wieżą. Świątynia wewnątrz była wielokrotnie niszczona i przebudowywana. W środku zachowało się kilka zabytków z czasów średniowiecza, renesansu i gotyku. Między innymi: gotyckie tabernakulum i późnogotycki tryptyk, renesansowy tryptyk św. Krzyża i barokowe rzeźby apostołów św. Andrzeja i św. Jakuba Starszego.
Główne drzwi wejściowe do katedry przedstawiają sceny związane z życiem i działalnością apostolską Ojca Świętego Jana Pawła II .
Więcej: zobacz tutaj.

7. Po wyjściu z katedry idziemy pod górę ulicą Staszica, dochodzimy do rynku staromiejskiego. Przed nami stary olsztyński ratusz.
Budowla pochodzi z połowy XIV wieku, ale była wielokrotnie przebudowywana. W 1945 roku ratusz został spalony przez żołnierzy sowieckich. W 2003 roku odremontowany. Wtedy odsłonięto południowe, gotyckie skrzydło ratusza. W narożnikach zegary słoneczne. Mozaika z 1966 r., godziny z okresu międzywojennego.
Więcej: kliknij tutaj.

8. Spod ratusza skręcamy w ulice Kołłątaja. Na budynku po lewej stronie tablica „Zaułek Stawki większej niż życie”. W Olsztynie i okolicach nakręcono 5 odcinków tego kultowego serialu telewizyjnego. Na Kołłątaja i przed budynkiem starego ratusza kręcono zdjęcia do odcinka "Oblężenie".
Więcej: Olsztyn miasto kapitana Klossa.

Idziemy w dół ulicą Kołłątaja. Po prawej (na rogu ulicy Okopowej) biały budynek. To dawna synagoga. Żydzi zbudowali ją w 1835 roku. Po wybudowaniu nowej synagogi w 1877 roku dawna została przekazana na cele mieszkalno-handlowe. Potem była wielokrotnie przebudowywana. Budynek rozebrano w 1992 roku i zbudowano ponownie, nawiązując stylistycznie i architektonicznie do pierwowzoru.
Dalej po prawej stronie mijamy budynek pubu SARP (przełom XVIII i XIX wieku). Cześć tylnej ściany budynku stanowi XIV-wieczny mur miejski.

Dochodzimy do skrzyżowania ulicy Kołłątaja z ulica Prostą. Skręcamy w prawo.

9. Pomnik św. Jana Nepomucena
Pomnik z 1996 roku. Postawiony w miejscu, gdzie w latach 1869 - 1945 stała figurka św. Jana Nepomucena, patrona mostów i przepraw. Zimą 1945 roku najprawdopodobniej zniszczyli ją radzieccy żołnierze.
Pomnik stoi na moście św. Jana, który stanowi symboliczną granice Starego Miasta od południa.

10. Przechodzimy przez most i za obeliskiem upamiętniającym 200. rocznicę pobytu Napoleona skręcamy w prawo w aleję Chateauroux. Aleja biegnie wzdłuż Łyny. Mijamy po drodze 2 mosty. Za drugim droga podnosi się lekko w górę. Idziemy środkową ścieżką, dochodzimy do fontanny. Idziemy między fontanną a XIX-wieczną willą zwaną przez olsztynian "Casablanka". Przez lata mieściło się tam kasyno oficerskie. Murek wokół budynku "wyłożono" niemieckimi płytami nagrobnymi.

11. Mijamy po prawej zamek. Przechodzimy przez ulicę Nowowiejskiego. Z mostu Młyńskiego możemy podziwiać olsztyńskie wiadukty. Możemy też zejść dół na niewielki skwer nad Łyną i z bliska podziwiać imponujące budowle.
To jedyna pozostałość z pionierskich czasów olsztyńskiej kolei. Pierwszy wiadukt zbudowano w latach 1872-1873, drugi w 1892 roku. maja ponad 20 metrów wysokości.
Więcej: kliknij tutaj.

12. Wracamy. Zatrzymujemy się przy pomniku Kopernika. Tak po prawdzie to pomnik Nikolausa Kopernikusa. Do 1945 roku stał przed olsztyńskim zamkiem. Po 1945 roku postawiono go z tyłu zamku, a niemiecki napis zastąpiono polskim.
Więcej: kliknij tutaj.

14. Idziemy brukowaną ulicą Zamkową. Przy rzeźbie skręcamy w lewo i jesteśmy na tyłach zamku. Oglądamy białe nacieki na zamkowych murach. To pozostałości po toalecie, z której korzystał miedzy innymi sam Mikołaj Kopernik. UWAGA. Do obserwacji wiosną i jesienią. Latem zakryte przez bluszcz.
Zobacz: toaleta Kopernika.

13. Most Zakochanych.
- Przyjmij kłódkę na znak miłości - takie słowa często słychać na zamkowym moście w Olsztynie. Olsztyn to miejsce, gdzie zakochani turyści znaleźli swoje miejsce.
Sprawa jest prosta. Wystarczy zakupić kłódkę, na niej wygrawerować imię wybranki oraz swoje, a na koniec spotkać się na moście. Tu następuje wyznanie miłości, kłódka ląduje na barierce mostu, a kluczyk w Łynie.
Zobacz więcej: kliknij tutaj.

15. Magazyn Solny. Wychodzimy na ulicę. Po prawej Magazyn Solny. Budynek powstał w XVI wieku. Spała w nim załoga olsztyńskiego zamku. W XIX wieku przez 20 lat znajdował się w nim skład soli. Teraz mieści się tu ośrodek edukacyjny olsztyńskiego muzeum.
Zobacz więcej: kliknij tutaj.

16. Zamek i Muzeum Warmii i Mazur.
Muzeum mieści się w XIV-wieczny gotyckim zamku. Jego najsławniejszym lokatorem był Mikołaj Kopernik. Na dziedzińcu warto zajrzeć w głąb studni i obejrzeć baby pruskie.

Co warto zobaczyć w muzeum? Polecam w pierwszej kolejności unikalną pamiątkę po Koperniku. To własnoręcznie wykonana przez Kopernika doświadczalna tablica astronomiczna z roku 1517. Eksponaty związane z Kopernikiem można zobaczyć na krużganku i sali będącej niegdyś prywatnym mieszkaniem Kopernika. Wielki astronom mieszkał tam w latach 1516-1521.
Godne polecenia są m.in. kolekcje: rzeźby gotyckiej, malarstwa religijnego, portretu holenderskiego, wyrobów konwisarskich i ludwisarskich. Latem można też wspiąć się na zamkową wieżę.
Więcej: kliknij tutaj.

17. Ławeczka z Kopernikiem
Wychodzimy z zamku i idziemy prosto 50 metrów. Przed nami kościół ewangelicki i ławeczka Kopernika. Mowa o Koperniku z brązu, który w 2003 roku przysiadł na ławeczce przed olsztyńskim zamkiem. Kopernika na ławeczce postawiono tam z okazji 650-lecia powstania Olsztyna. Potarcie nosa astronoma ma przynosić szczęście.
Więcej: Złap Kopernika za nos.

Teraz możemy przysiąść w którejś ze staromiejskich kafejek.

Igor Hrywna

Na mapie zaznaczyliśmy zamek w Olsztynie.