Ten artykuł nadesłała internautka Urszula Hnatczuk-Kamińska. Pani Urszula bardzo chwali nasz portal i zaproponowała publikację artykułu o Cerkiewniku. Zapraszamy do lektury.
Cerkiewnik to mała warmińska wioska, która jest idealnym miejscem wypoczynku dla osób ceniących sobie ciszę, spokój i bliskość natury, a także aktywne formy spędzania wolnego czasu. Ta niewielka miejscowość położona jest w gminie Dobre Miasto 4 km od drogi krajowej nr 51, łączącej Bartoszyce z Olsztynem.
Historia
Akt lokacyjny Cerkiewnika wydany został 13 stycznia 1383 r. przez biskupa warmińskiego Henryka Sorboma, który głównym zasadźcą uczynił tu Jana Monsterberga nadając mu 50 włók na założenie wsi. W 1397 r. biskup Sorbom nadał wieś kolegiacie w Dobrym Mieście. Od tego momentu kanonicy władali wioską aż do 1811 r. Niemiecka nazwa wioski brzmiała Münsterberg, a pochodzi najprawdopodobniej od nazwiska jej założyciela, wspomnianego już Jana Monsterberga. Münsterberg może też oznaczać w języku niemieckim „wzgórze klasztorne”. Nie wiadomo do końca, dlaczego po drugiej wojnie światowej mieszkańcy nazywali swoją miejscowość Miłą Górą. Nazwa ta funkcjonowała przez pewien czas, aż do momentu, gdy władze lokalne postanowiły zlikwidować posługiwanie się nazwami zwyczajowymi, gdyż powodowało to liczne nieporozumienia.
Ciekawostki
• Około 5 km na zachód od Cerkiewnika leży nieco zaniedbana wieś Różynka. W roku 1454 mieszkańcy Cerkiewnika, sprzymierzeni z sąsiadami z Różynki, napadli na pałac biskupi w niedalekich Smolajnach. Mieszkańcy wiosek zburzyli pałac w odwecie za to, że ówczesny biskup Kuhschmalz współpracował z Zakonem Krzyżackim i stał wyraźnie po jego stronie.
• W czasie wojen polsko-krzyżackich w latach 1519-1521 Cerkiewnik został bardzo zniszczony. Wieś opustoszała i aż 23 włóki straciły swoich gospodarzy. Odbudowy wsi dokonano jeszcze w XVI wieku. Warto wspomnieć, że w XVI w. z okolicznych lasów wycinano modrzewie, które używane były do budowy masztów dla floty kaperskiej króla Zygmunta Augusta.
Walory przyrodnicze
Krajobraz wokół Cerkiewnika jest charakterystyczny dla całego regionu warmińskiego. Liczne jeziora otoczone iglastymi i mieszanymi lasami, a także łąki, pastwiska czy grunty orne - to niektóre z jego elementów. Wieś leży w dolinie rzeki Łyny, która otacza ją szerokim łukiem. W okolicy znajduje się również jezioro Limajno, które nazywane bywa „perłą Warmii”. Charakterystyczna dla tego jeziora jest znajdująca się na jego środku niewielka wyspa, a także wychodzący daleko w głąb jeziora półwysep i pagórkowate, gęsto zalesione brzegi. W pobliżu Cerkiewnika są jeszcze cztery inne jeziora: Mała Pupla, Duża Pupla, Mały Komin i Duży Komin. Wszystkie podnoszą walory okolicy i latem przyciągają rzesze turystów. Liczne lasy z bardzo zróżnicowaną florą są idealnym miejscem do życia dla równie różnorodnej fauny. W lasach rosną m. in. świerki, sosny, a także buki, dęby, jesiony czy olchy. Brzegi jezior i Łyny przyciągają kormorany, czaple siwe, wydry czy bobry, które są tu pod ścisłą ochroną. Obecność tych zwierząt świadczy o dość wysokim poziomie czystości okolicznych zbiorników wodnych. Wokół niedalekich terenów podmokłych i bagiennych pojawiają się także łosie.
Architektura
We wsi możemy spotkać wiele budynków murowanych z czerwonej cegły, posiadających elementy muru pruskiego, które są charakterystyczne dla architektury poniemieckiej. Warto tu wspomnieć chociażby o budynku dworca, który dziś całkowicie otynkowany i nieco zaniedbany nie przypomina już swojego pierwotnego kształtu. Obok kościoła znajduje się również pomnik, upamiętniający ofiary I wojny światowej, na którym znajduje się lista osób poległych na frontach i pochodzących z wioski i jej okolic.
Na uwagę zasługuje także inny, bardzo charakterystyczny dla warmińskiej kultury i tutejszego krajobrazu element. Chodzi o przydrożne kapliczki, które wyróżniają Warmię nie tylko na tle Polski, ale i całej Europy. Geneza budowania poszczególnych kapliczek miała często charakter dziękczynny lub wiązała się z ludzkimi tragediami. Kapliczki są wynikiem szczególnego przywiązania mieszkańców Warmii do katolicyzmu. Mieszkańcy Cerkiewnika dbają o kapliczki znajdujące się na terenie ich wioski, a także okolic. Dwie z nich zostały poddane gruntownym remontom. Kapliczki te pełnią szczególną rolę podczas nabożeństwa Bożego Ciała, kiedy zamieniają się w przydrożne ołtarze; wierni organizują uroczystą procesję idąc ich szlakiem. Zwyczaj ten upowszechnił się już w XV w .
Turystyka
Choć Cerkiewnik nie posiada bogatego zaplecza infrastruktury turystycznej, to jest idealnym miejscem wypoczynku dla osób ceniących sobie ciszę, spokój i bliskość natury, a także aktywne formy spędzania wolnego czasu. Okoliczne jeziora i lasy zachęcają do długich spacerów i przejażdżek rowerowych, a płynąca nieopodal Łyna daje możliwości zorganizowania spływu kajakowego. Miejsce to cieszy się dużym zainteresowaniem wśród wczasowiczów z całej Polski, głównie z dużych miast. Wielu letników całe lato spędza na działkach rekreacyjno-wypoczynkowych okalających okoliczne jeziora, w letniskowych domkach, przyczepach kempingowych czy pod namiotami. Sama wioska jest bardzo zadbana i estetyczna, a mieszkańcy życzliwi i serdeczni.
Urszula Hnatczuk-Kamińska
Galerię zdjęć pozostawiamy otwartą - każdy może dodać swoje zdjęcie. Zapraszamy.
Komentarze (3) pokaż wszystkie komentarze w serwisie
Dodaj komentarz Odśwież
Zacznij od: najciekawszych najstarszych najnowszych
Dodawaj komentarze jako zarejestrowany użytkownik - zaloguj się lub wejdź przez
i. #330839 | 77.112.*.* 24 lip 2011 21:47
Okolica owszem ładna, wieś w miarę zadbana... nie biorąc pod uwagę Panów na Werandzie sklepowej, jezioro leśnie zaniedbane okrutnie...a kiedyś była tam piękna plaża. Zamiast stać pod sklepem można ten czas lepiej wykorzystać!!!!
! odpowiedz na ten komentarz
Była mieszkanka #328401 | 89.228.*.* 21 lip 2011 22:07
W Cerkiewniku jest również zabytek z chyba XV wieku, na tzw. "Kapeluszu", ale znajduje się obecnie na prywatnej posesji, są problemy z wejściem. Widok z tego wzgórza obejmuje całą wieś z jeziorami. Niedaleko wsi przepływa rzeka Łyna. Wieś jest pięknie położona i warta odwiedzenia
! odpowiedz na ten komentarz
rowerzysta #327710 | 89.228.*.* 21 lip 2011 09:57
ładna okolica,czasem tam jezdze. Ciekawa ta historia o zburzonym opałacu w Smolajnach
! odpowiedz na ten komentarz