
kasztanowiec zwyczajny, kasztanowiec pospolity, kasztanowiec biały
- Królestwo
- roślin
- Podkrólestwo
- naczyniowe
- Gromada
- nasienne
- Podkrólestwo
- okrytonasienne
- Rząd
- mydleńcowce
- Rodzina
- mydleńcowate
- Rodzaj
- kasztanowiec
- Gatunek
- kasztanowiec zwyczajny
Roślina: kasztanowiec zwyczajny, kasztanowiec pospolity, kasztanowiec biały
- Kategoria
- Rośliny > Drzewa i krzewy
- Nazwa łacińska
- Aesculus hippocastanum L.
Gatunek drzewa z rodziny mydleńcowatych. Pochodzi z Półwyspu Bałkańskiego. Uprawiany jest w niemal całej Europie, w tym także w Polsce. Inne nazwy: kasztanowiec koński, kasztan dziki, kasztan gorzki.
Dorasta do 25 m, ma gęstą, kopulastą lub niemal cylindryczną koronę. Kora starszych pni łuszczy się tafelkowato.
Liście dłoniastozłożone z 5 do 7 wydłużonych, odwrotnie jajowatych listków o długości do 25 cm. Duże pąki wydzielają lepką substancję.
Kwiaty: płatki białe z żółtymi lub czerwonymi plamkami u nasadym zebrane w gęste, wiechowate, wzniesione kwiatostany o długości do 30 cm. Kwitnienie w maju.
Owoce nazywane kasztanami to kolczaste torebki o średnicy do 6 cm, zawierające 1-3 nasion. Owocuje we wrześniu i październiku. Bogate są w skrobię i często służą jako pokarm dla zwierząt łownych, np. saren, jeleni, dzików.
Zastosowanie
1. Roślina lecznicza:
Surowiec zielarski: kwiaty (Flos Hippocastani), kora (Cortex Hippocastani) i nasienie (tzw. kasztan; Semen Hippocastani). W kwiatach występują flawonoidy (rutyna, astragalina, kwercytyna, izokwercytyna), kumaryny, garbniki, fenolokwasy. Kora zawiera flawonoidy, związki kumarynowe, garbniki i saponiny trójterpentynowe (eskulina). Natomiast w nasionach znajdują się związki kumarynowe, escyna, fenolokwasy, flawonoidy, garbniki, skrobia, cukry.
Działanie: roślina działa przeciwzapalnie, przeciwbakteryjnie, rozkurczająco, przeciwkrwotocznie, uszczelnia naczynia krwionośne.
Zastosowanie w homeopatii: przewlekły nieżyt jamy nosowo-gardłowej z uczuciem suchości i palenia oraz ciemnoczerwonym zabarwieniem; ostre bóle odbytu, stałe bóle w okolicy krzyża, lędźwi i bioder, nasilające się w czasie chodzenia; obrzęki nóg.
Zastosowanie lecznicze: Wewnętrznie wyciągi wodne i alkoholowe są stosowane przy hemoroidach i żylakach, zaburzeniach krążenia krwi, zapaleniu żył, miażdżycy, stanach zapalnych wątroby, przy odmrożeniach, obrzękach i puchlinie wodnej, krwiakach, skurczach, zapaleniu ścięgien, dolegliwościach okresu przekwitania. Świeżymi wyciągami z niedojrzałych owoców leczy się zakrzepy i zastoje żylne, nadmierną przepuszczalność naczyń, są także stosowany w stanach zapalnych i nieżytowych żołądka i jelit. Zewnętrznie przetwory z kasztanowca podaje się w postaci okładów w leczeniu oparzeń, odmrożeń, ubytków naskórka, zapalenia naczyń włosowatych skóry.
2. Roślina kosmetyczna: Wyciągi z kasztanów są używane do produkcji kremów, maseczek kosmetycznych, szamponów i odzywek do włosów, płynów do kąpieli. Dodatek wyciągu z kasztanów do kosmetyków zabezpiecza je przed działaniem promieni słonecznych.
3. Roślina ozdobna: Często stosowany w nasadzeniach parkowych, alejach, na obrzeżach dróg. Rozmnaża się go łatwo przez wysiew nasion. Owoce kasztanowca wykorzystywane są do dekoracji.
Drewno jest elastyczne, dość twarde i mało łupliwe. Wytwarza się z niego beczki na wino, wykorzystywane jest w tokarstwie i do produkcji mebli
Kora wykorzystywana jest w garbarstwie i do barwienia wełny.
Z nasion zawierających dużo skrobi wytwarza się klej, były też dawniej wykorzystywane jako pasza.
Dorasta do 25 m, ma gęstą, kopulastą lub niemal cylindryczną koronę. Kora starszych pni łuszczy się tafelkowato.
Liście dłoniastozłożone z 5 do 7 wydłużonych, odwrotnie jajowatych listków o długości do 25 cm. Duże pąki wydzielają lepką substancję.
Kwiaty: płatki białe z żółtymi lub czerwonymi plamkami u nasadym zebrane w gęste, wiechowate, wzniesione kwiatostany o długości do 30 cm. Kwitnienie w maju.
Owoce nazywane kasztanami to kolczaste torebki o średnicy do 6 cm, zawierające 1-3 nasion. Owocuje we wrześniu i październiku. Bogate są w skrobię i często służą jako pokarm dla zwierząt łownych, np. saren, jeleni, dzików.
Zastosowanie
1. Roślina lecznicza:
Surowiec zielarski: kwiaty (Flos Hippocastani), kora (Cortex Hippocastani) i nasienie (tzw. kasztan; Semen Hippocastani). W kwiatach występują flawonoidy (rutyna, astragalina, kwercytyna, izokwercytyna), kumaryny, garbniki, fenolokwasy. Kora zawiera flawonoidy, związki kumarynowe, garbniki i saponiny trójterpentynowe (eskulina). Natomiast w nasionach znajdują się związki kumarynowe, escyna, fenolokwasy, flawonoidy, garbniki, skrobia, cukry.
Działanie: roślina działa przeciwzapalnie, przeciwbakteryjnie, rozkurczająco, przeciwkrwotocznie, uszczelnia naczynia krwionośne.
Zastosowanie w homeopatii: przewlekły nieżyt jamy nosowo-gardłowej z uczuciem suchości i palenia oraz ciemnoczerwonym zabarwieniem; ostre bóle odbytu, stałe bóle w okolicy krzyża, lędźwi i bioder, nasilające się w czasie chodzenia; obrzęki nóg.
Zastosowanie lecznicze: Wewnętrznie wyciągi wodne i alkoholowe są stosowane przy hemoroidach i żylakach, zaburzeniach krążenia krwi, zapaleniu żył, miażdżycy, stanach zapalnych wątroby, przy odmrożeniach, obrzękach i puchlinie wodnej, krwiakach, skurczach, zapaleniu ścięgien, dolegliwościach okresu przekwitania. Świeżymi wyciągami z niedojrzałych owoców leczy się zakrzepy i zastoje żylne, nadmierną przepuszczalność naczyń, są także stosowany w stanach zapalnych i nieżytowych żołądka i jelit. Zewnętrznie przetwory z kasztanowca podaje się w postaci okładów w leczeniu oparzeń, odmrożeń, ubytków naskórka, zapalenia naczyń włosowatych skóry.
2. Roślina kosmetyczna: Wyciągi z kasztanów są używane do produkcji kremów, maseczek kosmetycznych, szamponów i odzywek do włosów, płynów do kąpieli. Dodatek wyciągu z kasztanów do kosmetyków zabezpiecza je przed działaniem promieni słonecznych.
3. Roślina ozdobna: Często stosowany w nasadzeniach parkowych, alejach, na obrzeżach dróg. Rozmnaża się go łatwo przez wysiew nasion. Owoce kasztanowca wykorzystywane są do dekoracji.
Drewno jest elastyczne, dość twarde i mało łupliwe. Wytwarza się z niego beczki na wino, wykorzystywane jest w tokarstwie i do produkcji mebli
Kora wykorzystywana jest w garbarstwie i do barwienia wełny.
Z nasion zawierających dużo skrobi wytwarza się klej, były też dawniej wykorzystywane jako pasza.
Obszar występowania
Uprawę w Europie rozpoczęto w Austrii w 1576 dokąd kasztanowiec zwyczajny został sprowadzony do ogrodów cesarza Maksymiliana II ze Stambułu. W Polsce pojawił się pod koniec XVI wieku, sprowadzony z Austrii. Do XIX wieku nie znano jego pochodzenia, rozpowszechniona była opinia, że ta roślina wywodzi się z Indii.
Informacje na temat ochrony
Uznawany jest za gatunek o podwyższonym ryzyku wyginięcia przez Międzynarodową Unię Ochrony Przyrody i Jej Zasobów (IUCN)
Zdjęcie: Maria Olszowska / Pękające torebki z nasionami kasztanowca - popularnymi kasztanami
kasztanowiec zwyczajny, kasztanowiec pospolity, kasztanowiec biały - zdjęcia
Atrakcje na dziś
Zobacz również
-
Dąb szypułkowy to gatunek typowy dla rodzaju dębów, obejmującego drzewa liściaste z rodziny bukowatych....
-
Dzika róża charakteryzuje się hakowato zakrzywionymi kolcami, znajdującymi się na gałązkach. Dorasta...
-
Wiecznie zielona, jednopienna roślina. Rośnie na wysokościach od 0 do 1400 m n.p.m. Sosna smołowa ma...