Gatunek małego ptaka z rodziny szpaków (Sturnidae). Gatunek inwazyjny.
Nieco mniejszy od kosa, upierzenie czarne z metalicznym połyskiem i licznymi białymi plamkami, w pierwszych miesiącach życia ich upierzenie jest szare. Jesienią upierzenie prawie czarne z połyskiem fioletowym na głowie i zielonkawym na grzbiecie; tylko samica zachowuje nieco białych plamek.

Wyróżniono kilkanaście podgatunków:
* Sturnus vulgaris caucasicus – północny Kaukaz na północnym zachodzie aż do Stawropola, a na północnym wschodzie po deltę Wołgi, wschodnie Zakaukazie oraz północny, zachodni i południowo-zachodni Iran,
* Sturnus vulgaris vulgaris Linnaeus, 1758 – podgatunek nominatywny; zamieszkuje Europę od Islandii, przez Wyspy Brytyjskie i Europę kontynentalną po Wołgograd na wschodzie, Pireneje i północno-zachodnią Hiszpanię na południowym zachodzie, Półwysep Apeniński, zachodnią Grecję, zachodnią Bułgarię, środkową Rumunię oraz Ukrainę i południowo-zachodnią Rosję. Współwystępuje z Sturnus vulgaris poltaratskyi na wschodnich krańcach Europy oraz z Sturnus vulgaris tauricus w Grecji, Tracji, wschodniej Bułgarii, wschodniej Rumunii, południowej Mołdawii i południowo-zachodniej Ukrainie, i na wschód od dolnego Dniepru. Introdukowany w Ameryce Północnej,
* Sturnus vulgaris faroensis – Wyspy Owcze,
* Sturnus vulgaris zetlandicus – Szetlandy i Hebrydy Zewnętrzne,
* Sturnus vulgaris granti – Azory,
* Sturnus vulgaris poltaratskyi (syn. S. v. menzbieri) – zachodnią Syberię, wschodnie krańce Europy i wschodnią Baszkirię, Zabajkale, na południu osiąga północny Kazachstan oraz Ałtaj i zachodnią Mongolię. Współwystępuje z S. v. porphyronotus na północnych stokach Ałtaju, w Kotlinie Dżungarskiej oraz wschodnim Tienszanie,
* Sturnus vulgaris tauricus – południowo-wschodnią Ukrainę, Krym, brzegi Morza Azowskiego, na północ od Doniecka i na wschód Rostowa nad Donem i Noworosyjska, także Azję Mniejszą sięgając na wschodzie co najmniej po środkową Anatolię,
* Sturnus vulgaris purpurascens – wschodnią Azję Mniejszą, północny Irak i zachodnie Zakaukazie,
* Sturnus vulgaris oppenheimi – Azję Mniejszą,
* Sturnus vulgaris nobilior – wschodni Turkmenistan, wschodni Iran i Afganistan. Współwystępuje z S. v. porphyronotus na południowych stokach Pamiru,
* Sturnus vulgaris porphyronotus – wschodni Uzbekistan i Tadżykistan przez Tienszan po Sinciang i Kotlinę Dżungarską,
* Sturnus vulgaris humii – zachodnie Himalaje,
* Sturnus vulgaris minor – Sind w Pakistanie.

Tak jak inne szpakowate jest ptakiem mimetycznym, potrafiącym naśladować odgłosy innych ptaków, również - przy częstym kontakcie z ludźmi - ludzki głos. Poznane odgłosy często splata ze swoim śpiewem, który jest serią ćwierków z krótkimi skrzekami i klekotaniem, zwykle z cichymi skrzypnięciami w tle, powtarzając jeden wers wielokrotnie. Młode osobniki przez pierwsze miesiące swego życia wydają tylko donośny długi ćwierkot o niższym tonie, który zanika wraz z dojrzewaniem.

Wymiary średnie: długość ciała ok. 21 cm, rozpiętość skrzydeł 38 cm, masa ciała ok. 80 g
Gniazda umieszczone w dziupli lub skrzynce lęgowej o średnicy otworu 5 cm.
Lęg odbywa się od kwietnia do czerwca. Składa 4-6 jaj o średnich wymiarach 29x21 mm, różnobiegunowych, mało wydłużonych, jednobarwnie jasnoniebieskich, połyskujących.
Od złożenia ostatniego jaja trwa przez okres ok. dwóch tygodni. Pisklęta opuszczają gniazdo po trzech tygodniach, szpak jest więc gniazdownikiem.
Żywi się owadami i ich larwami, dżdżownicami, ślimakami, jagodami, nasionami, a także włochatymi gąsienicami omijanymi przez inne ptaki.
Szpaki często można spotkać w ogrodach i sadach, gdyż ich pożywienie stanowią również owoce takie jak np. czereśnie, wiśnie, śliwki itp. Wiele ptaków po zjedzeniu sfermentowanych owoców ma objawy podobne jak po nadużyciu alkoholu. Zjawisko to jednak szpaków nie dotyczy. Zagadkę tę wyjaśnili naukowcy z uniwersytetu we Frankfurcie: Ghassem Hakimi i Roland Prinziger. Wykazali oni, że szpaki metabolizują alkohol z niezwykłą prędkością. Powodem tego jest bardzo wysoki poziom dehydrogenazy alkoholowej – enzymu rozkładającego alkohol. Jest on 14 razy wyższy u szpaków niż u ludzi.

Osiedla ludzkie, sady, ogrody, parki, zadrzewienia śródpolne, obrzeża drzewostanów. Pierwotnie ptak typowo leśny