Brak wyraźnego dymorfizmu płciowego. W szacie godowej przód głowy, szyi i wole czarne. Wierzch głowy również czarny, z potylicy wyrastają długie pióra tworzące charakterystyczny czub. U samca dłuższy (8-10 cm), niż u samicy (5-7 cm). Boki głowy, pierś i brzuch białe. Wierzch ciała czarny z zielonkawym połyskiem, skrzydła czarne z połyskiem purpurowym. Pokrywy podogonowe rdzawe. W poprzek piersi ciągnie się czarny pas. Ogon biały, zaokrąglony, z czarną plamą na końcu. Na czarnych piórach głowy, szyi i piersi samicy widnieją drobne białe kropeczki.
W locie charakterystyczna sylwetka - zgięte, zaokrąglone od tyłu skrzydła od białego spodu lub wierzchu wyglądają jak litera "M", zakończone są czarnym upierzeniem. Leci z prędkością 50 km/h.
Jest wielkości gołębia, ale ma znacznie dłuższe nogi.
Wymiary: długość ciała ok. 30-35 cm, rozpiętość skrzydeł ok. 65-85 cm, waga ok. 130-330 g.

Jest to jeden z bardziej rozpowszechnionych ptaków błotnych. Zamieszkuje niemal całą Europę i umiarkowaną strefę Azji aż do Morza Japońskiego. Zimuje w Europie Zachodniej, wyspach wschodniego Atlantyku, w północnej Afryce, basenie Morza Śródziemnego, na Bliskim i Dalekim Wschodzie oraz w Indiach.
W Polsce występuje w całym kraju, choć nierównomiernie, najliczniej na wschodzie. Pojawia się też w niższych partiach gór. Jego środowisko to bagna, wilgotne łąki, pastwiska, spuszczone stawy i brzegi zbiorników wodnych. Spotkać ją można takżę na suchych polach uprawnych, ale w pobliżu wody.

W Polsce objęta ochroną gatunkową ścisłą.