Braniewo: pokaż wujkowi swoje miasto

1. Bazylika Mniejsza pw. św. Katarzyny
W centrum Braniewa znajduje się Bazylika Mniejsza pw. św. Katarzyny. Kościół wybudowany został w miejscu dawnego drewnianego kościoła. W XVII wieku kościół otrzymał bogate wyposażenie wnętrza. Do 1945 roku w kościele zachowało się wiele gotyckich elementów, między innymi późnogotycki ołtarz szafkowy i tryptyk z 1485 roku.

W 1945 roku przed wycofaniem się Niemcy wysadzili wieżę kościoła, niszcząc przy okazji znaczną część obiektu. Kościół po wojnie nie został odbudowany. W latach 60. XX wieku pod pretekstem zabezpieczenia i odgruzowania rozebrano i zniszczono znaczną część budowli. Kościół odbudowano w latach 1979 - 1986. W 2001 roku kościół św. Katarzyny w Braniewie został podniesiony do rangi bazyliki mniejszej.
Przed kościołem figura Reginy Protmann, założycielki Zgromadzenia Sióstr św. Katarzyny i patronki Braniewa.

2. Wystawy w BCK i MBP
Będąc w okolicy braniewskiej bazyliki warto zajść do Braniewskiego Centrum Kultury lub Miejskiej Biblioteki Publicznej. Placówki znajdują się przy ul. Katedralnej. Na pierwszym piętrze BCK znajduje się galeria. Można tam zobaczyć prace lokalnych artystów oraz obrazy, które powstały podczas braniewskich plenerów malarskich. Dodatkowo w galerii w podziemiach BCK, podobnie jak w holu MBP, możemy trafić na cykliczne wystawy.

3. Collegium Hosianum
Kardynał Stanisław Hozjusz, dążąc do zabezpieczenia Warmii przed protestantyzmem, postanowił stworzyć uczelnię katolicką o wysokim poziomie naukowym. W tym celu sprowadził do Braniewa jezuitów, osiedlając ich w opustoszałym klasztorze franciszkańskim i w 1565 roku założył kolegium jezuickie i szkołę dla młodzieży świeckiej. Dwa lata później utworzono tu seminarium duchowne. W roku 1589 otwarto w Braniewie oficynę drukarską. Miasto, którego znaczenie opierało się na handlu i rzemiośle, stało się na przełomie XVI i XVII wieku centrum życia umysłowego Warmii i jednym z ważniejszych miast Polski północnej. Obecnie w budynku znajduje się Zespół Szkół Zawodowych.

4. Pozostałości obwarowań
Tuż za szkołą znajdują się pozostałości murów obronnych (XIV w.): fragmenty baszt, wieże. Obecnie w tym miejscu znajduje się miejski amfiteatr, gdzie odbywają się cykliczne wakacyjne imprezy.

5. Muzeum w baszcie
W baszcie braniewskiego amfiteatru można zobaczyć zgromadzone pamiątki po przedwojennych mieszkańcach tych ziem.

6. Spichlerz Mariacki
Kolejny przystanek na turystycznej trasie to zbudowany w 1831 r. spichlerz. Stanowi on pozostałość po kompleksie zaplecza portowego przy rzece Pasłęce. Jest to jedyny spichlerz, który nie został rozebrany po 1945 roku. Obecnie znajduje się tu restauracja Spichlerz Mariacki.

7. Przystań żeglarska
Tuż przy spichlerzu znajduje się wybudowana w ramach projektu "Pętla Żuławska – rozwój turystyki wodnej" przystań żeglarska na Pasłęce. Mogą tu cumować jachty i małe łodzie.

8. Kościół Parafialny pw. św. Antoniego
Kościół zbudowany w latach 1830-38. Niezniszczony w czasie wojny. Od stycznia 1946 roku kościół katolicki. W środku znajdują się między innymi: krucyfiks z ok. 1520 r., drewniana chrzcielnica z poł. XVIII wieku i obraz Ukamienowanie św. Szczepana z II poł. XVII w.

9. Cerkiew św. Trójcy
Przy ulicy Kościuszki znajduje się również cerkiew greckokatolicka z XVI wieku. Dawniej kościół Świętej Trójcy.

10. Dworzec Kolejowy
Jeżeli wujek nie przyjechał do nas pociągiem, możemy mu pokazać dworzec kolejowy, który został wybudowany w roku 1852 w związku z otwarciem linii kolejowej łączącej Braniewo z Malborkiem i Królewcem.

12. Kaplica św. Rocha
Wybudowana w 1711 roku na miejscu drewnianej kapliczki cmentarnej z fundacji mieszczan jako wotum po ustaniu epidemii dżumy (1709-10). To jeden z najstarszych zabytków zachowanych w Braniewie, znajdujący się na cmentarzu przy ul. Olsztyńskiej.

13. Wieża Bramna
Zamek w Braniewie zbudowano pod koniec XIII wieku w czasach biskupa Henryka I Fleminga (1279-1300). Od roku 1340 po przeniesieniu siedziby biskupów do Ornety, na zamku rezydował burgrabia. W 1454 roku zamek zdobyły wojska polskie, a od 1461 ponownie znalazł się w posiadaniu biskupim. W latach 1633-35 okupujący Braniewo Szwedzi zbudowali przed zamkiem bastiony i szańce. W roku 1811 w zamku mieściła się szkoła. Dopiero w latach 1873-74 rozebrano część zabudowań. W czasie walk o wyzwolenie w 1945 roku zamek spłonął i około 1958 roku ruiny zostały rozebrane. Z nieistniejącego już zamku biskupiego z XIII w. pozostała jedynie trzykondygnacyjna gotycka wieża wzniesiona na przełomie XIII i XIV w. na planie kwadratu, która pierwotnie łączyła zamek z przedzamczem.

14. Najmniejsze zoo w kraju
Idą ulicą Botaniczną warto zwiedzić ogród zoologiczny. To najmniejsze zoo w Polsce i jedyne w województwie warmińsko-mazurskim. Ogród Zoologiczno-Botaniczny w Braniewie powstał w latach 1955-1960. Znajduje się na terenie dawnej fosy miejskiej, niemal w centrum miasta. W czasach jego świetności zamieszkiwało tu około 200 gatunków zwierząt, a zoo corocznie odwiedzało 20 tys. osób.
Dziś Ogród to nadal atrakcja, która cieszy się zainteresowaniem. Godna uwagi jest unikalna roślinność: miłorząb japoński, tulipanowiec amerykański, dąb piramidalny, różaneczniki, magnolie, forsycje, czeremchy, jałowce, świerki, tuje. Drzewostan jest oznakowany i opisany, co ułatwia przeprowadzenie lekcji przyrody na wolnym powietrzu. W braniewskim zoo żyją m.in.: lama, koń Przewalskiego, małpki, niedźwiedź himalajski i brunatny.

15. Zgromadzenie św. Katarzyny
W 1571 r. powstało w Braniewie Zgromadzenie Sióstr Katarzynek założone przez Reginę Prottman (beatyfikowaną przez papieża Jana Pawła II w 1999 r.) Obecny dom zgromadzenia – neogotycki klasztor Regina Coeli wybudowany w latach 1904-1906 - znajduje się przy ulicy Moniuszki.

16. Sanktuarium Świętego Krzyża
Będąc w Braniewie warto odwiedzić Sanktuarium Świętego Krzyża. Historia powstania tego kościoła jest naprawdę niezwykła. Kościół i przylegający do niego klasztor redemptorystów niemal bez zniszczeń przetrwał drugą wojnę światową. Zachowany został późnobarokowy wystrój — z ołtarzami bocznymi, ołtarzem oraz ołtarzem głównym.

Najcenniejszą rzeczą jest jednak obraz Tron Łaski. Podczas wojen polsko-szwedzkich w XVII wieku protestanccy żołnierze szwedzcy ostrzelali przymocowany do drzewa wizerunek Trójcy Świętej. Ze zgodnej relacji obu stron wynika, że z obrazu popłynęła krew. Na rozkaz księcia Władysława IV Wazy obraz został odzyskany. Wiele jednak lat musiało upłynąć, aby obraz wrócił na stałe do Braniewa. Stało się to możliwe — dzięki braniewskim jezuitom oraz biskupowi Tomaszowi Ujejskiemu — 12 października 1672 r. Do kościoła przynależy również park, w którym zbudowano drogę krzyżową.

17. Jeżeli wujek przyjechał do nas na dłużej, warto zaproponować mu także wycieczkę do Fromborka. Po niedzielnym zwiedzaniu Wzgórza Katedralnego, można udać się na przejażdżkę Koleją Nadzalewową lub w rejs "Wikingiem" z Nowej Pasłęki do Piasków na Mierzei Wiślanej.